بررسی پیشینه نظریه مکمل در باب علم و دین

چالش بین علم و دین، از چند قرن پیش اسلوب جدید و شمای نوینی یافته است. در این نوشتار، پیشینه تاریخی یکی از نظرات مطرح شده در جهت سازگارنمودن علم و دین، یعنی نظریه مکمل بررسی شده است. تاریخچه پیدایش این نظریه در فیزیک نوین و علت ابداع آن نشان می دهد که این نظریه، برای رفع مشکلی دیگر و در سامان دیگری نشو و نما یافته و هدف اصلی از نگارش این مقاله نیز اثبات همین ادعاست. تعارض بین علم و دین، به شکل نوین آن، ابتدا در غرب و در فصل و فضایی ویژه روی داده؛ از همین رو، سیر تاریخی موضوع، اشاره وار بر صدر نشسته است و به دلیل آنکه نگرش های جدید به علم در تکوین آن نقش به سزایی داشته، به این موضوع نیز در حد بضاعت پرداخته شده است. سپس با بیان تاریخچه پیدایش نظریه مکمل ثابت می شود که این نظریه جدا از جایگاه واقعی خود در فیزیک نوین، برای حل چالش های موجود بین الهیات مسیحی و فرضیات مطرح در علوم جدید، به مثابه یکی از راه حل های مورد قبول شانیت ویژه ای یافته است. در پایان استفاده از این نظریه برای رفع بعضی از تعارضات غیر واقعی و وارداتی به وجود آمده بین متفکران مسلمان و علوم جدید مورد نقد قرار گرفته است.