بررسی اثر عصاره تام ریزوم Nardostachys jatamansi در ایجاد تحمل ناشی از مورفین در موش سوری و تاثیر توام آن با کتامین

گیاه سنبل الطیب در طب سنتی بسیاری از کشورها بواسطه اثرات آرام بخشی، ضد تشنجی و ضد دردی بکار رفته است.
در این مطالعه ابتدا ریزوم گیاه سنبل الطیب Nardostachys jatamansi توسط متانل 70% عصاره گیری و سپس به منظور تایید حضور والپرواتها در عصاره تام، فراکسیون – nهگزان آن تهیه و مورد بررسی فیتوشیمیایی بوسیله دستگاه GC-MS قرار گرفت. به منظور مطالعه تاثیر عصاره تام ریزوم سنبل الطیب به تنهایی و یا توام با کتامین در ایجاد تحمل به مورفین، گروه های مختلف موشهای سوری نر، مورفین (30mg/kg،ip)، مورفین (30mg/kg،ip) + کتامین (25، 50، 75 mg/kg،ip)، مورفین (30 mg/kg،ip) + عصاره تام ریزوم سنبل الطیب (10، 20، 30 mg/kg،ip) و مورفین (30mg/kg،ip) + کتامین (25 mg/kg،ip) + عصاره تام ریزوم سنبل الطیب (10 mg/kg،ip) را به مدت 4 روز متوالی دریافت کردند. در گروه های درمانی تجویز دارو هر روز نیم ساعت قبل از تجویز مورفین صورت گرفت. در روز پنجم نیم ساعت بعد از تجویز مورفین (9mg/kg،ip) تست تحمل مورفین بوسیله روش هات پلیت صورت پذیرفت.
نتایج آنالیز فیتوشیمیایی نشان داد که فراکسیون – n هگزانی عصاره تام حاوی بیش از 15 جز می باشد که از عمده ترین آنها می توان به ترکیبات 9-Aristolen-l-alpha-ol (31.1 درصد)، Valerenic acid (26.5 درصد) و Valerenl (13 درصد) اشاره نمود. بررسی های فارماکولوژیکی نشان داد که کتامین بصورت وابسته به دوز و عصاره تام ریزوم سنبل الطیب با بیشترین پاسخ در دوز 20 mg/kg میزان تحمل به مورفین را به طور معنی داری کاهش می دهند. در تجویز توام ایندو دارو اثرات سینرژیستی مشاهده گردید.
عصاره تام ریزوم سنبل الطیب، کتامین و تجویز توام آنها تحمل به مورفین را به طور معنی داری کاهش می دهند.