مطالعه شیمی بافتی لوله گوارش ماهی آزاد دریای خزر از یمان تفریخ تا مرجله بچه ماهی یک تابستانه

این پژوهش به منظور دستیابی به اطلاعات پایه ای در مورد چگونگی تغذیه بچه ماهیان آزاد دریای خزر، با مطالعه شیمی بافتی لوله گوارشی آنها انجام پذیرفت. در عمل، نوع ترشحات سلول های تشکیل دهنده لایه مخاطی لوله گوارش از نظر کربوهیدراتی، پروتئینی و چربی از زمان تفریخ تا مرحله بچه ماهی یک تابستانه مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری لوله گوارشی در مراحل یک روزگی (روز اول تفریخ)، 10 روزگی، 25 روزگی (شروع تغذیه فعال) 1،2،3،4،5 و6 ماهگی (مرحله پار) بچه ماهیان بصورت کاملا تصافی و عملیات بافت شناسی با استفاده از رنگ آمیزی خاص (پریودیک اسیدشیف و بروموفنل بلو) صورت پذیرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که در لارو یک روزه، قسمت اعظم بدن را کیسه زرده تشکیل می دهد و بااینکه دهان تا حدی باز شده است، سایر اندام های گوارشی شکل نگرفته اند. دراین زمان، دستگاه گوارش فقط یک لوله ابتدایی است که هیچگونه ترشحات مخاطی در آن مشاهده نمی شود. کیسه زرده اغلب شامل ترکیبات پروتئینی، پلی ساکاریدهای خنثی و به میزان کمتری چربی است. فعالیت ترشحی در لوله گوارش با ظهور سلولهای ترشحی جامی شکل در اپیتلیوم دهان، حلق و مری در لارو 10 روزه آغاز می شود. دراین زمان سطح مخاط لوله گوارش را لایه ای از موکوپلی ساکاریدی خنثی می پوشاند که علاوه بر تسهیل انتقال ذرات غذایی درمحافظت لایه اپیتلیومی نقش دارد. باشروع تغذیه فعال در لارو 25 روزه، علاوه بر ترشحات پلی ساکاریدی، ترکیبات پروتئینی نیز بویژه در چینهای مخاطی مری خلفی دیده می شود که نشان از فعالیت هضمی بالای آن منطقه در این مرحله دارد و چند روز پس از شروع تغذیه خارجی با افزایش فعالیت آنزیمی معده و روده، این حالت به تدریج برطرف می شود. وجود ترشحات پلی ساکاریدی خنثی در سطح مخاط معده و روده در طول نمونه برداری، نشان دهنده نقش آنها در هضم و جذب مواد غذایی وهمچنین حفاظت از لایه مخاطی است. همچنین با شروع تغذیه خارجی و ظهور ترشحات پروتئینی در مجاری غدد معدی، فعالیت هضمی آنزیم های معده آغاز می شود.