شیوع چاقی و لاغری و ارتباط آن با مواد غذایی دریافتی در دختران دانش‎آموز مدارس راهنمایی شهر زاهدان؛ 1383

با توجه به نقش تغذیه در سلامتی، با اندازه گیری وزن و قد می توان وضعیت تغذیه ای کودکان و نوجوانان را به شکل چاقی و لاغری تعیین نمود. بر این اساس هدف از این تحقیق، تعیین شیوع چاقی و لاغری در دختران دانش آموز مدارس راهنمایی شهر زاهدان و ارتباط آن با مواد غذایی دریافتی می باشد.

در یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از نوع مقطعی تعداد 687 دختر دانش آموز از مدارس راهنمایی شهر زاهدان به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. پس از ثبت مشخصات نمونه ها، وزن و قد به روش استاندارد اندازه گیری و شاخص توده بدن محاسبه جهت تعیین چاقی و لاغری با مقادیر توصیه شده مرکز ملی آمارهای بهداشتی آمریکا مقایسه شد. بررسی مصرف مواد غذایی نیز به روش یاد آمد خوراک 48 ساعته انجام گردید.

از دختران دانش آموز 16.9 درصد لاغر، 31.7 درصد کم وزن و 13.2 درصد دچار کوتاه قدی بوده و فقط 8.7 درصد در معرض اضافه وزن و 1.7 درصد چاق بودند. میانگین انرژی دریافتی در دختران دانش آموز بطور متوسط 1502.1±415.7 کیلوکالری در روز بود که از مقادیر توصیه شده استاندارد کمتر بود و تعادلی از نظر کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها موجود نبود، به طوری که بر اساس انرژی و پروتئین دریافتی به ترتیب، 94.1 درصد و 26.6 درصد دانش آموزان کمبود داشتند و از نظر ویتامین ها و املاح معدنی دریافتی روزانه، ریزمغذی هایی مانند آهن (72.1 درصد)، کلسیم (99.8 درصد)، فسفر (83.6 درصد)، روی (84.3 درصد) و یتامین A (63.8 درصد) و ویتامین B12 (66.5 درصد) دچار کمبود بودند.

دختران دانش آموز مدارس راهنمایی شهر زاهدان از نظر رشد جسمی و دریافت انرژی و پروتئین و سایر ریز مغذی ها وضعیت مطلوبی نداشته و در معرض خطر پدیده هایی مانند لاغری و کم وزنی می باشند؛ لذا به توجه به جهش رشدی دوران بلوغ و افزایش نیازهای تغذیه ای - ضمن اجرای برنامه های حمایتی غذایی - طراحی الگویی به شیوه مناسب، جهت بهبود وضعیت تغذیه و ارتقا سلامتی دختران نوجوان توصیه می گردد.