مطالعه تجربی اثر روش های مختلف تجویز هپارین در جلوگیری از چسبندگی در التهاب عفونی و غیرعفونی صفاق در خوکچه هندی

جراحی در ناحیه شکم می تواند به چسبندگی های داخل شکمی و عوارض جانبی متعدد و حتی مرگ منجر شود؛ بنابراین دانشمندان برای جلوگیری از این معضل، روش های مختلفی پیشنهاد کرده اند که استفاده از هپارین به عنوان مهار کننده مسیر انعقاد، یکی از آنها می باشد. هدف از این مطالعه، مقایسه روش های مختلف تجویز هپارین سدیم در پیشگیری از چسبندگی بعد از عمل جراحی در محوطه شکمی بود.
در این مدل تجربی، 40 خوکچه هندی، به طور اتفاقی به 8 گروه مساوی در 2 دسته چهارتایی(4-1)A و (4-1)B تقسیم شدند. گروه 1A و 1B به عنوان شاهد منفی در نظر گرفته شدند و هیچ داروی هپارینی دریافت نکردند. بعد از بیهوشی، شکافی به طول 5/1 سانتی متر در خط میانی شکم، ایجاد شد و در روده ها و صفاق، التهاب القاء گردید، سپس در دسته (4-1)B، با تلقیح داخل صفاقی cfu100 (100 clony forming unit) باکتری اشریشیاکلی، عفونت تجربی القاء گردید. سپس محل جراحی بخیه شد. گروه 2A و 2B، روزی یکبار تا 3 روز هپارین با دوز 80 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم به صورت زیرپوستی و گروه 3A و 3B، یک دوز 100 واحدی هپارین به صورت داخل صفاقی دریافت کردند و گروه 4A و 4B، روزی یکبار تا 3 روز هپارین استاندارد با دوز 80 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم به صورت زیرپوستی توام با یک دوز 100 واحدی هپارین به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. 21 روز پس از جراحی، خوکچه ها به روش انسانی، معدوم و میزان چسبندگی های صفاقی و واکنش های التهابی و ترمیمی بررسی شد. نتایج با تست آماری Fisher exact test و نرم افزار آماری Sigma Stat مورد بررسی قرار گرفت.
چسبندگی های صفاقی و واکنش های التهابی در گروه های آزمایش در مقایسه با گروه های کنترل، کاهش معنی داری داشت(05/0P<)، ولی هیچ تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایشی مشاهده نشد(05/0P>).
این نتایج نشان می دهد، تجویز هپارین به صورت زیرپوستی، داخل صفاقی و تجویز توام آنها، بدون تفاوت های معنی دار آماری، در کاهش چسبندگی و واکنش های التهابی در التهاب عفونی و غیرعفونی صفاق موثرند؛ بنابراین با توجه به آسان تر بودن روش تجویز داخل صفاقی، روش اخیر برای جلوگیری از چسبندگی بعد از اعمال جراحی، توصیه می گردد.