دیوانگان: سخنگویان جناح معترض جامعه در عصر عطار

عقلای مجانین جماعتی ازصوفیه اند که رفتار و گفتارشان به ظاهرمناسب با آداب و رسوم اجتماعی و احکام شرعی و حسن و قبح عقلی نبوده است؛ مانند دیوانگان از مردم گریزان بودند و عمدتا، در ویرانه ها و گورستان ها و کوه و صحرا، درانزوا، روزگار می گذراندند. محیی الدین عربی علت بروز این حالت را در این جماعت ورود وارد غیبی و تجلی حق تعالی بر آنها دانسته است؛ اما به نظر می رسد زمینه ها وعوامل دیگری نیز در پیدایش و شکل گیری این شخصیت ها نقش بسزایی داشته اند. دراین نوشتار، کوشش می شود تا زمینه ها و عوامل اجتماعی مؤثر درشکل گیری شخصیت عقلای مجانین درعصر عطار مشخص شود و مهمترین بعد شخصیت عقلای مجانین درعصر عطار یعنی معترض و منتقد اجتماعی بودن با بیان حکایتهایی به عنوان نمونه مورد بررسی قرارگیرد.