تاثیر دریافت ویتامین D و کلسیم بر سطح سرمی شاخص های واگردش استخوانی در زمان زایمان

متابولیسم ویتامین D، کلسیم و پاراتورمون طی بارداری تغییر می یابد. بررسی این تغییرات و عوامل موثر بر آن به ویژه دریافت مواد غذایی حاوی ویتامین Dو کلسیم توسط مادر و جنین ضروری است. با توجه به شیوع بالای کمبود ویتامین D و کلسیم در کشور، هدف از این مطالعه ارزیابی ارتباط واگردش استخوانی و وضعیت تغذیه ای ویتامین D و کلسیم در مادران باردار به منظور ارزیابی دقیق تر میزان نیاز به این مواد در یک سیکل فیزیولوژیک واقعی می باشد.

در این مطالعه مقطعی 449 زن باردار سالم که در زمستان 1382 به بیمارستان های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران مراجعه کرده بودند، در زمان زایمان به همراه نوزادان تازه متولد شده انتخاب شدند. متوسط دریافت ویتامین Dو کلسیم مادران از طریق پرسشنامه بسامد خوراکی و مقادیر سرمی کلسیم، ویتامین D، استئوکلسین، کراس لپس و پاراتورمون در مادران و بند ناف جنین اندازه گیری شد. برای آنالیز اطلاعات از نرم افزار SPSS نسخه 5/11 استفاده شد و 05/0p< معنی دار در نظر گرفته شد.

غلظت های سرمی ویتامین D در خون بند ناف نوزادانی که مادران آنها دریافت کافی ویتامین D (200 واحد ویتامین D روزانه برای زن باردار) داشتند بالاتر بود. همبستگی مثبتی بین غلظت های سرمی کلسیم مادر و خون بند ناف مشاهده گردید (35/0=r). تفاوت معنی داری بین غلظت های سرمی پاراتورمون، استئوکلسین و کراس لپس در مادر و جنین دیده شد (001/0p<). مقادیر سرمی ویتامین D و کلسیم در مادران و نوزادان با دریافت مقادیر کافی این مواد ارتباط داشت (05/0p<). ارتباط معکوس بین واگردش استخوانی و دریافت کلسیم و ویتامین D مادر یافت شد.

وضعیت تغذیه ای ویتامین D جنین و نوزاد کاملا به ذخایر ویتامین D مادر وابسته است و دریافت کافی این مواد می تواند بر متابولیسم استخوانی مادر و جنین موثر باشد؛ لذا برنامه های اصلاح تغذیه ای کلسیم و ویتامین D توسط آموزش مصرف منابع غنی از کلسیم و ویتامین D و نیز غنی سازی و مکمل یاری افراد در معرض خطر باید مورد توجه قرار گیرد.