تاثیر شرایط اقلیمی بر تولید علوفه مراتع در منطقه استپی اخترآباد ساوه

تاثیر شرایط اقلیمی بر تولید علوفه مرتع برای چهار گونه غالب مورد تعلیف دام (Artemisia sieberi، Salsola rigida، Noaea mucronata، Stipa barbata) در طی یک دوره 8 ساله (سال 1377 تا سال 1384) در منطقه استپی استان مرکزی (مرتع نعمتی، اخترآباد شهرستان ساوه) مورد بررسی قرار گرفت. شاخص های مهم اقلیمی که در این بررسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، عبارتند از: بارندگی سالانه، بارندگی فصل رویش، بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین، درجه حرارت، ساعات تابش خورشیدی و سرعت باد. از بین شاخص های مهم اقلیمی، بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین به عنوان موثرترین شاخص روی تولید علوفه اثر گذار بوده و همبستگی مثبت و معنی داری را با تولید علوفه نشان داد. تولید کل همبستگی مثبت و معنی داری با بارندگی فصل رویش به علاوه بارندگی پیشین داشت. تولید گونه های Artemisia sieberi، Salsola rigida نیز واکنشی مشابه با بارندگی فصل رویش به علاوه بارندگی فصل پیشین داشت. از آنجایی که در بیشتر مراتع خشک و نیمه خشک تبخیر و تعرق به مراتب بیشتر از میزان بارندگی است، رژیم آب و خاک در خاک های مرتعی این گونه مناطق به گونه ای است که برای رشد گیاهان در فصل رویش، آب قابل دسترس به صورت رطوبت ذخیره شده وجود دارد. بنابراین رطوبت ناشی از بارندگی پیشین و ابتدای فصل رشد به صورت رطوبت ذخیره شده در خاک باقی مانده و گیاهان دایمی (بوته ای ها) به علت داشتن ریشه های عمیق از رطوبت ذخیره شده و بارندگی فصل رویش استفاده می نمایند. بنابراین از این رطوبت ذخیره شده که مورد استفاده گیاه قرار می گیرد می توان به عنوان شاخصی از کمیت بارندگی نام برد. نتایج این تحقیق نشان داد که شاخص بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین بعنوان یک متغیر در تولید، نقش اصلی را ایفا نموده و رابطه خطی بین بارش فصل رویش به علاوه پیشین با تولید وجود دارد. اما افزایش تعدا روزهای آفتابی با تولید کل و تولید دو گونه Artemisia sieberi، Salsola rigida همبستگی معنی دار و منفی نشان داد.