بررسی میزان مقاومت به نالیدیکسیک اسید در سالمونلاهای تیفوئیدی و غیرتیفوئیدی جدا شده از بیماران بستری در یک دوره یکساله 85-1384

نالیدیکسیک اسید از آنتی بیوتیک های گروه کینولون ها می باشد که در شرایط in vitro و in vivo، فعالیت های خوبی بر علیه سالمونلا دارد و از این رو در درمان عفونت های سالمونلایی بخصوص انواع مقاوم به آنتی بیوتیک ها، مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجا که نالیدیکسیک اسید می تواند نشانگری برای کاهش حساسیت به سیپروفلوکساسین نیز باشد، لذا هدف از این بررسی ابتدا تعیین میزان شیوع عفونت سالمونلایی و سپس تعیین حساسیت و MIC(Minimum inhibitory concentration) سالمونلا به نالیدیکسیک اسید بوده است.
جهت اجرای تحقیق، در دوره زمانی یک ساله از ابتدای سال 1384 لغایت خرداد 1385، 1333 نمونه مدفوع بیماران مبتلا به اسهال مورد بررسی قرار گرفت. به منظور جداسازی سالمونلا، نمونه ها در محیط های اختصاصی و افتراقی کشت داده شدند. سپس با استفاده از جداول تشخیصی انتروباکتریاسه، 45 مورد(4/3%) سالمونلا بدست آمد. در ادامه با استفاده از آنتی سرم های اختصاصی، تعیین سروتایپ شدند و حساسیت آنتی بیوتیکی آنها بر اساس روش استاندارد دیسک دیفیوژن آگار تعیین گردید. در نهایت، MIC دارو برای نمونه های سالمونلای مقاوم به نالیدیکسیک اسید، به وسیله آزمون E.test مشخص گردید. این تحقیق، یک مطالعه توصیفی است. نتایج توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند که براساس آزمون فرض تفاضل نسبتها، اختلاف آماری معنی داری بین دو روش وجود نداشت.
از بین 1333 نمونه مدفوع، تعداد 45 نمونه(4/3%) سالمونلا جدا گردید که متعاقب سروتایپینگ سالمونلاهای جدا شده، مشخص گردید که 9 مورد(20%)S.enteritidis، 6 مورد(3/13%)S.typhimurium، 4 مورد(9/8%)S.typhi، 4 مورد (9/8%)S.montevideo، 3 مورد(7/6%)S.parathyphi C، 2 مورد(4/4%)S.paratyphi B، یک مورد(2/2%) S.muenchen، یک مورد (2/2%)S.derby، یک مورد(2/2%)S.schwarzengrund، یک مورد(2/2%)S.arizonea و 13 مورد(9/28%)untypable بودند. این سویه ها علاوه بر خصوصیات بیوشیمیایی فقط با آنتی سرم O واکنش نشان دادند و با آنتی سرم های H موجود، قابل شناسایی نبودند. از این 13 مورد(9/28%)untypable، 10 مورد(2/22%) به سالمونلا سروتایپ C و 3 مورد(7/6%) به سالمونلا سروتایپ B تعلق داشتند. نتایج تست حساسیت آنتی بیوتیکی نشان داد که 11 مورد(4/24%) در روش دیسک دیفیوژن آگار به نالیدیکسیک اسید مقاوم بودند. در حالی که در روش E.test، تعداد 9 مورد(20%) به آنتی بیوتیک مربوطه دارای MIC مقاوم بودند.
بیش ترین مقاومت به نالیدیکسیک اسید در سالمونلاهای غیرتیفوئیدی مشاهده گردید که این نوع از سالمونلاها گسترش وسیعی در طبیعت داشته و جزء بیش ترین عوامل سالمونلوز محسوب می گردند. 11 مورد در روش دیسک دیفیوژن و 9 مورد از این 11 مورد، در روش E.test به نالیدیکسیک اسید مقاوم بودند و MIC موارد مقاوم به دارو در محدوده مساوی یا بیش تر از 32 میکروگرم در میلی لیتر قرار داشت. روش E.test علاوه بر تعیین MIC، از دقت بیش تری نسبت به روش دیسک دیفیوژن آگار در تعیین موارد مقاوم برخوردار است، ولی مشکل عمده استفاده از روش E.test، گران قیمت بودن این روش است.