بررسی همبستگی سن تقویمی، سن اسکلتی، سن دندانی و سن تخمینی از رادیو گرافی پانورامیک در مراجعه کنندگان به کلینیک های دندانپزشکی شهر یزد در سال 84-1383

پیشبینی پتانسیل رشدی در بیماران یکی از عوامل مهم در طرح درمان موفق ارتودنسی است که با استفاده از مرحله سن اسکلتی و یا سایرشاخصهایی نظیر سن شناسنامه ای، بلوغ جنسی، مراحل تکامل دندانی، قد و وزن انجام میپذیرد. اهمیت دیگر تعیین سن بیماران، استفاده آن در مراکز پزشکی قانونی میباشد، تا بتوان سن افراد دارای اشکال در ثبت تاریخ تولد و سن مجرمان زیر 18 سال یا بالای 18 سال را تشخیص داد. هدف از این مطالعه تعیین میزان همبستگی بین سن اسکلتی، سن دندانی، سن تقویمی و سن حاصل از رادیوگرافی پانورامیک در بیماران مورد بررسی بود.
این مطالعه مقطعی (cross sectional) از نوع diagnostic study با همکاری سازمان پزشکی قانونی و دانشکده دندانپزشکی شهید صدوقی یزد در سال 84-1383 بر روی 58 بیمار با محدوده سنی 15 تا 25 سال که به منظور جراحی دندان عقل به مطب خصوصی مراجعه کرده بودند انجام شد. انتخاب نمونه ها به روش متوالی تا تکمیل حجم نمونه انجام شد. هر بیمار دارای چهار پرسشنامه شامل سن شناسنامهای، سن تعیین شده از روی رادیوگرافی پانورامیک، سن تعیین شده از روی دندان جراحی شده و سن تخمین زده شده از طریق رادیوگرافی مچ دست بود. رادیوگرافی های پانورامیک توسط دو رادیولوژیست دهان و فک و صورت و رادیوگرافی های مچ دست نیز توسط دو پزشک رادیولوژیست تعیین سن شدند. محاسبات آماری از طریق آزمونهای Paired T، ضریب همبستگی، Wilcoxon و Smirnov - Kolmogorov انجام پذیرفت.
کمترین خطاهای به دست آمده در تخمین سن با سن تقویمی بیمار، مربوط به دندان عقل کشیده شده سمت راست فک پایین بود (با 6/1 ماه تفاوت). رادیوگرافی مچ دست بیشترین خطای برآورد را در برداشت و هر دو رادیولوژیست سن را به طور معنی داری کمتر از سن تقویمی برآورد کرده بودند(000/0=P). در رادیوگرافی پانورامیک بهترین نتیجه برای تخمین سن در گروهی از افراد، استفاده از ماگزیمم سن برآورد شده از دندانهای عقل سمت راست دو فک بود. ولی زمانی که تخمین سن در یک فرد خاص مورد نظر بود دندان عقل سمت راست فک بالا با احتمال 4/39% بیشترین نزدیکی را به سن تقویمی نشان داد. دندان عقل چپ فک پایین با 5/24% و دندان عقل سمت راست فک پایین با 9/23% بعد از آن قرار داشتند.
تخمین سن با استفاده از دندان های عقل در رادیوگرافی پانورامیک روشی مناسب و قابل گزارش به پزشکی قانونی است و به علت اینکه رادیوگرافی مچ دست بیشترین خطا را در تخمین سن نشان داد، استفاده از آن در سنین بالای 18 سال پیشنهاد نمیشود.