بررسی اثرات ضد کرم گیاه بومادران(Achillea Millefolium) بر روی انگل اکسیور در موش

در طب سنتی ایران در مناطق آذربایجان و خراسان، برای درمان آلودگی های کرمی از گیاه بومادران استفاده می شده است. هدف از این تحقیق ارزیابی اثرات ضد کرم اسانس و عصاره گیاه بومادران بر روی کرم اکسیور به عنوان شایع ترین نماتود دستگاه گوارش، در موش به صورت “In Vitro” و “In Vivo” بوده است.
عصاره گیری گیاه به روش “Reflux Condenser Method”و اسانس آن با روش تقطیر با آب(Hydrodistilation) تهیه شد و در غلظت های متفاوت به صورت “In Vivo”و “In Vitro” به موش های Balb/c آلوده به اکسیور خورانده شد. موش های مورد آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در 3 گروه «تحت تجویز عصاره» – «عصاره تغلیظ شده» و «اسانس» قرار گرفتند. اثرات ضد اکسیور عصاره و اسانس بومادران با روش های “Graham” و “Sauden” ارزیابی شده.
عصاره و اسانس گیاه بومادران موجب غیرفعال شدن کرم های اکسیور گردید. اما بر عفونت زایی تخم ها تاثیر آشکاری نداشت. نتایج حاصل از خوراندن غلظت های مختلف عصاره و اسانس در موش های Balb/c که به طور تجربی به اکسیور آلوده شده بودند، نمایانگر اثرات قطعی دفع کرم بود(P=0.0001). قسمت موثر عصاره گیاه، گل آن بود که غلظت 20 میلی گرم در دسی لیتر آن اثر “ED50” نسبی را نشان داد. اسانس گیاه نیز در غلظت 5/0میلی گرم در دسی لیتر (ED50 نسبی) اثرات مشابهی را ظاهر نمود. مقادیر اولین دوز کشنده “LD” برای عصاره گل حدودا 40 میلی گرم در دسی لیتر و برای اسانس 2/1 میلی گرم در دسی لیتر به دست آمد. همچنین عصاره و اسانس گیاه سبب کاهش تعداد تخم های دفع شده در موش های تحت آزمایش گردید که وابسته به مقدار “Dosage”بوده است(P=0.0001).
اثرات ضد انگلی گیاه بومادران، قطعی است و کاربرد عصاره و اسانس آن در درمان اکسیور انسان، نیاز به تحقیقات بیش تری دارد.
فرآورده های به دست آمده از گیاه بومادران، به ویژه عصاره گل و اسانس گیاه قدرت “Antihelmatic” (ضدانگل) بالایی را نشان داد.