تاثیر میزان و نوع کود نیتروژن بر تثبیت بیولوژیک نیتروژن در گیاه یونجه (Medicago sativa L.)

تثبیت بیولوژیک نیتروژن در گیاه یونجه تحت تاثیر عوامل مختلف قرار می گیرد، میزان نیتروژن در خاک و نوع کود نیتروژن که به صورت نیترات یا آمونیوم وجود دارد نیز ممکن است تاثیر متفاوت بر تثبیت بیولوژیک نیتروژن داشته باشد. برای بررسی تاثیر میزان و نوع کود نیتروژن بر روی تثبیت بیولوژیک نیتروژن در گیاه یونجه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سال 83-1382 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دو رقم یونجه (همدانی و یزدی)، دو سطح تلقیح وعدم تلقیح و تیمار کود نیتروژن (شاهد، 1 میلی مول نیترات پتاسیم، 3 میلی مول نیترات پتاسیم، 1 میلی مول فسفات آمونیوم و 3 میلی مول فسفات آمونیوم) بودند. بذور یونجه در گلدان هایی حاوی شن در گلخانه کشت شد و روزانه با محلول هوگلند بدون نیتروژن همراه با اعمال تیمارهای مورد نظر آبیاری شدند و بوته های که تیمار تلقیح داشتند با سوسپانسیون یکنواختی از باکتری تلقیح شدند. بوته های یونجه در مرحله 10 درصد گلدهی برداشت و میزان سطح برگ، گره زایی، ماده خشک اندام های مختلف گیاه و درصد و عملکرد نیتروژن و عملکرد فلورسانس اندازه گیری و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. کمترین تعدادگره در تیمارهای 3 میلی مول فسفات آمونیوم و 3 میلی مول نیترات پتاسیم به دست آمد. در تیمار 3 میلی مول نیترات پتاسیم که اختلاف معنی داری را با شاهد نداشت، کمترین وزن گره حاصل گردید. بالاترین سطح برگ در تیمار 3 میلی مول فسفات آمونیوم و بیشترین وزن خشک کل گیاه، درصد نیتروژن و عملکرد نیتروژن در تیمارهای کودی 3 میلی مول از فسفات آمونیوم و نیترات پتاسیم به دست آمد و از نظر عملکرد فلورسانس نیز تیمار شاهد دارای کمترین عملکرد فلورسانس یا بالاترین بازداری نوری بود. وجود بالاترین وزن گره وتعداد گره در روی ریشه یونجه هایی که با محلول غذائی محتوی 1 میلی مول نیترات پتاسیم و 1 میلی مول فسفات آمونیوم رشد نمودند نیاز گیاه یونجه را به مقدار کمی از مکمل نیتروژن معدنی در اوائل رشد گیاه تایید می کند.