بررسی اثرات برداشت مصالح (شن و ماسه) بر شکل بستر و رژیم رودخانه میناب

بررسی نظام بهره برداری مصالح (شن و ماسه) از رودخانه حاکی از وجود مشکلات متعدد از نظر مسائل طبیعی، دستگاه های متولی، مسائل مالی و نیز از دیدگاه های زیست محیطی می باشد در طی سالهای گذشته اقدامات مختلفی جهت اصلاح نظام بهره برداری از مصالح رودخانه ای صورت پذیرفته است. رود میناب از جمله رودخانه های است که دارای غنی ترین مصالح شن و ماسه کشور می باشد. به همین منظور کارخانجات متعددی در بستر این رودخانه جهت بهربرداری از مصالح آن احداث شده است. احداث سد میناب و متعاقب آن قطع کامل دبی پایه رودخانه به پائین دست سد و به طبع آن قطع صد درصد رسوب های انتقالی مخصوصا رسوب های درشت دانه به پایاب سد میناب، فرسایش بستر و کناره های این سیستم آبرفتی را مخصوصا در طی سیلاب های استثنائی به دنبال داشته است. این عامل باعث تغییر پذیری مسیر ازجمله کود افتادگی بستر، تخریب کنارها، توسعه مئاندرها، عریض شدن رو به گسترش بستر و تحدید سازه های رودخانه ای مانند پل و سد میناب، دیوارهای سیل بند و سیل برگردان و تحدید مناطق مسکونی و مزارع و باغات مجاور رودخانه گردیده است. بهره برداری مصالح آبرفتی از جمله مسائلی است که در این رودخانه وجود دارد. به همین منظور طی سالهای گذشته اقدامات مختلفی جهت اصلاح نظام بهره برداری صورت گرفته است. ولی توجه به این مطلب ضروری است در چارچوب نظام فعلی رودخانه میناب، رعایت نکات فنی و توجه به جریان آب و رسوب و به طور کلی شناخت مرفولوژی رودخانه مهمترین رکن نظام بهره برداری از مصالح آن است. روند منطقی و ضروری انجام مطالعات و جمع آوری اطلاعات پایه از وضعیت جریان آب و رسوب نقش آنها در پیکرشناسی رودخانه و توجه به اثرات و تبعات طبیعی مصالح از رودخانه از جمله اهداف دراز مدت این سیستم آبرفتی است.