گزارشی از مسمومیت های منجر به مرگ که به پزشکی قانونی کشور در سال 1380 ارجاع شده بودند

در کشور ما مسمومیت به دنبال فراورده های شیمیایی یا دارویی یک علت شایع پذیرش اورژانس به شمار می آید و این موارد 5/0-2/0% مرگ و میر بخش اورژانس را تشکیل می دهند. از سوی دیگر اطلاعات مربوط به مرگ و میر ناشی از مسمومیت در اغلب کشورهای در حال توسعه از جمله کشور ما پراکنده بوده و این حالت در تمام سنین دیده می شود با توجه به این مطلب بر آن شدیم تا مطالعه ای جامع در این مورد انجام دهیم. در این مطالعه مرگ های ارجاع شده به بخش کالبد شکافی سازمان پزشکی قانونی در طول سال 1380 با روش تحلیلی توصیفی مورد سنجش قرار گرفت و علت دقیق مرگ با توجه به شرح حال و معاینه فیزیکی در بخش های اورژانس یا بخش های سم شناسی توسط مطالعه بالینی، معاینه فیزیکی و اتوپسی و نتایج آزمایشگاهی، تعیین و مشخص گردید. موارد ذکر شده به گروه های مخدر، دارویی و شیمیایی تفکیک شدند و داده ها توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده در طول 12 ماه، 8800 مورد به بخش اتوپسی سازمان پزشکی قانونی ارجاع داده شده بودند که در 23/10% موارد، علت مرگ مسمومیت بوده است. یک ششم این افراد را زنان و به طور عمده افراد مجرد، تشکیل می دادند و شایع ترین سن 30-21 سال و شایع ترین راه مسمومیت، تزریق وریدی و مصرف خوراکی در گروه ماده مخدر و از طریق خوراکی در گروه غیرموادمخدر بود. مسمومیت عمدی در 60% موارد و مسمومیت اتفاقی در 38% موارد وجود داشت. در رابطه با علت مرگ ها، 7/10% ناشی از مسمومیت های دارویی و 9/29% مربوط به مواد غیرمخدر، غیردارویی بود که تزریق هرویین علت عمده ای را در گروه مواد مخدر تشکیل می داد. در گروه غیرمخدر در زنان به ترتیب، مسمومیت های ناشی از ضدافسردگی های 3 حلقه ای(TCA)، ایندرال و مونواکسیدکربن و در مردان، مسمومیت های ناشی از ضد افسردگی های 3 حلقه ای(TCA)، متانول، ارگانوفسفات ها، مونواکسیدکربن و سیانور عامل اصلی بوده اند. در 30% مرگ های ناشی از ماده غیر مخدر، خالکوبی هایی در سطح بدن مشاهده شد. چهارده درصد از کل موارد را دانشجویان تشکیل می دادند و 10% مرگ ها در حمام رخ داده بود. با توجه به مطالعات دیگر، سن مرگ ناشی از مصرف مواد مخدر با گذشت زمان کاهش یافته و این مسئله ممکن است نتیجه دست رسی آسان تر به مواد مخدر خیابانی نسبت به گذشته باشد. در کشور ما، در این مطالعه و هم چنین برخی از تحقیق ها اوضاع شغلی به عنوان یک عامل مستعد کننده اعتیاد به مواد مخدر و مرگ مربوط به خودکشی توسط این مواد، شناخته شده است.