معرفت شناسان(3)

دیوید هیوم (76 - 1711) David Hume فیلسوف اسکاتلندی، متولد ادینبورگ. (Edinburgh) او شاید مهم ترین فیلسوف سده هجدهم است، و به سبب شک گرایی اش در حوزه مابعدالطبیعه و همچنین در حوزه علوم طبیعی شهرت بسیار دارد. آثار اصلی او در این باره رساله در طبیعت انسان (40 - 1739A Treatise of Human Nature،) و جستارهای فلسفی درباره فهم انسان (1748Philosophical Essays Concerning Human Understanding،) است. اثر دوم از 1758 بنام پژوهشی درباره فهم انسان An Enquiry Concerning Human) Understanding) مشهور شد. هیوم این اثر را در 1751 با نوشتن کتاب دیگری تکمیل کرد به نام پژوهشی درباره اصول اخلاق. (An Enguriy Concerning the Principles of Morals) خود هیوم بعدها این درخواست را مطرح کرد که دیدگاه های او را باید براساس پژوهشها داوری کنند نه براساس رساله. اینها همان آثاری است که، به تعبیر خود کانت، چرت جزمیانه او را به هم زده است.
نظریه معرفت هیوم با تمایز بین ادراک حسی و تعقل آغاز می شود. وقتی چیزی را می بینیم یا می شنویم، و بطور کلی چیزی را در ادراک حسی می یابیم، به واقع از چیزی آگاهی یافته ایم که از طریق حواس بطور بی واسطه به ذهن عرضه می شود. اما انسان در عین حال می تواند چیزهایی را بیندیشد و باور کند که در آن لحظه برای حواس او حاضر نیستند؛ بطور مثال وقایع یا اموری که در گذشته بوده اند یا در آینده خواهند بود و بنابراین در فراسوی تجربه فعلی انسان قرار دارند، می توانند موضوع تعقل و باور او باشند. اینگونه باورها ما را قادر می سازند تا براساس آگاهی ای که درباره جهان کسب کرده ایم بیندیشیم و عمل کنیم.