مقایسه آثار زیست محیطی تغییر کاربری اراضی بر تغییر پوشش گیاهی و دمای سطحی در مناطق شهری و غیرشهری با به کارگیری سنجش از دور

در تحقیق حاضر با استفاده از اطلاعات ماهواره ای لندست در ابتدا و انتهای یک بازه زمانی 12ساله، اقدام به مطالعه نحوه تغییر کاربری اراضی در دو منطقه شهری و غیرشهری اردکان در استان یزد و آثار منفی آن روی تغییر پوشش گیاهی و همچنین افزایش نسبی دما در طی 12 سال شده است. بدین منظور پس از انجام تصحیحات مورد نیاز بر روی تصاویر ماهواره ای لندست مربوط به شهریور سالهای 1369 و 1381، مناطق شهری و غیرشهری روی تصاویر مشخص و از یکدیگر مجزا شد. ابتدا نقشه های پوشش گیاهی دو سال با استفاده از شاخص NDVI تهیه و بر روی آنها اقدام به تعریف درجات مختلف سرسبزی (خیلی خوب، خوب، متوسط، ضعیف، خیلی ضعیف، بدون پوشش) شد و درصد مساحت اختصاص یافته به هریک از این کلاس ها برای مناطق شهری و غیرشهری در سالهای موردنظر تعیین و مقایسه انجام شد. سپس برای بررسی تغییرات نسبی درجه حرارت، از اطلاعات باند حرارتی ماهواره لندست (باند 6) استفاده و پس از انجام تصحیحات و محاسبات لازم به کلاس های مختلف حرارتی (خیلی خنک، خنک، گرم، خیلی گرم) تقسیم بندی شد و درصد مساحت اختصاص یافته به هر کلاس برای هر دو سال تعیین و مقایسه ای بین این دو صورت پذیرفت.نتایج مقایسه نشان داد که در مناطق غیرشهری تغییر چندانی در کیفیت و کمیت پوشش گیاهی و همچنین در دمای ساطع شده از پوشش های زمینی به محیط پیرامون خود به وجود نیامده است. ولی در مناطق شهری با تغییر کاربری اراضی طی 12 سال، کمیت پوشش گیاهی به میزان 2/36درصد کاهش یافته و کیفیت آن نیز دارای تغییرات منفی بوده است. درجه حرارت این مناطق نیز تحت تاثیر تخریب پوشش گیاهی قرار گرفته و از درصد مساحت در کلاس های حرارتی «خیلی خنک» و «خنک» کاسته و به درصد مساحت کلاس های «گرم» و «خیلی گرم» افزوده شده است. نتیجه نهایی این تحقیق نشان دهنده ضرورت توجه به آثار نامطلوب تغییر کاربری ها در مدیریت مناطق شهری می باشد که می باید مدنظر برنامه ریزان مربوط قرار گیرد.