تجزیه ژنتیکی برخی صفات زراعی در نخود

شش لاین نخود و 15 نتاج F1 حاصل از تلاقی دای آلل یک طرفه آنها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان به منظور بررسی نحوه عمل ژن و ترکیب پذیری لاین ها برای صفات ارتفاع بوته، تعداد نیام، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه در بوته درسال زراعی 82-1381 مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از انجام تجزیه واریانس و مشخص شدن وجود تنوع ژنتیکی در بین ژنوتیپ ها برای همه صفات و تحقق فرضیات دای آلل به روش جینکز و هیمن، نتایج حاصل از تجزیه دی آلل به روش دوم گاردنر و ابرهارت نشان داد که اثرات لاین و هتروزیس برای کلیه صفات معنی دار می باشد که این امر بیانگر وجود واریانس افزایشی و غالبیت برای این صفات است. اثر متوسط هتروزیس برای تعداد نیام در بوته و تعداد دانه در بوته معنی دار گردید. که بیانگر تفاوت معنی دار میانگین والدین از میانگین هیبریدها است. اثرات هتروزیس لاین برای کلیه صفات معنی دار بود که نشان از وجود تفاوت معنی دار در میان ردیف های هیبریدها از لاین های والدی می باشد. اثرات هتروزیس خصوصی برای کلیه صفات نیز معنی دار به دست آمد که حاکی از وجود درجه بالایی از هتروزیس در ترکیبات هیبرید می باشد. همچنین برآورد اجزای ژنتیکی تنوع به روش هیمن نشان داد که جزء افزایشی(D) برای ارتفاع بوته معنی دار و بیشتر از اجزای غالبیت (H1، H2) است و برای بقیه صفات اجزاء غالبیت معنی دار و بیشتر از جزء افزایشی می باشند. وراثت پذیری خصوصی برای ارتفاع بوته متوسط و برای بقیه صفات پایین برآورد شده است. تحلیل گرافیکی نشان داد که برای ارتفاع بوته اثر غالبیت جزئی و برای بقیه صفات اثر فوق غالبیت دخالت دارد. برآورد از نظر ترکیب پذیری خصوصی درجه بالایی از هتروزیس برای ارتفاع بوته در تلاقی Filip92-67c × Filip92-99c و برای بقیه صفات در تلاقیFilip93-60c × Filip84-48c وجود دارد.