بررسی غشاها و فرایندهای غشایی مورد استفاده در تصفیه خون

یکی از مهم ترین کاربردهای فرایندهای غشایی، همودیالیز)تصفیه خون بیماران دارای نارسایی کلیوی(است. مدول غشایی مورد استفاده از نوع الیاف توخالی است که خون و محلول دیالیز به ترتیب در داخل و خارج الیاف و در خلاف جهت یکدیگر حرکت می کنند. ایده آل آن است که اولا خواص غربالی غشاء مورد استفاده به گونه ای باشد که مطابق با عملکرد کلیه طبیعی به دفع سموم بپردازد و ثانیا از سازگاری خونی بسیار خوبی برخوردار باشد. در ضمن برخورداری غشاء از پایداری زیاد حرارتی و شیمیایی در صورت تمایل به استفاده مجدد از آن، ضروری است. برای نیل به این اهداف، استفاده از فرایندهای با دبی زیاد و استفاده از غشاهایی با پایه پلیمری آبگریز و دارای مقاومت حرارتی و شیمیایی زیاد که حاوی لایه ای غنی از افزودنی های آبدوست در فصل مشترک با خون هستند، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. البته غشاهای همودیالیز ساخته شده از ماده اولیه سلولز استات از مزیت هایی چون سازگاری خونی به نسبت مناسب و ارزانی برخوردارند و عیب عمده آن ها عدم پایداری حرارتی و شیمیایی است که مانع از استفاده مجدد آن ها می شود. ساخت این غشاها، با استفاده از روش تغییر فاز صورت گرفته و گاهی با هدف افزایش سازگاری خونی آن اجزای شیمیایی خاصی بر سطح آن پیوند زده می شود. در این مقاله، ابتدا به بررسی تاریخچه توسعه دستگاه های همودیالیز و عملکرد ایده آل آن ها پرداخته و در ادامه، انواع مختلف فرایندهای همودیالیز و مدول و جنس غشاهای به کار رفته در آن ها مورد بررسی قرار می گیرد.