بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی گرده افشان های دیپلوئید چغندرقند

به منظور بررسی ترکیب پذیری عمومی صفات کمی و کیفی چغندرقند تعداد 46 هیبرید حاصل ازتلاقی23 والد گرده افشان دیپلوئید با دو والد نرعقیم به عنوان تستر به همراه سه تیمار شاهد از نظر10 صفت مهم زراعی و تکنولوژیکی چغندرقند در ایستگاه تحقیقاتی کمال شهر کرج در سال 1383 مورد بررسی قرارگرفتند. هیبرید ها در یک آزمایش 49 رقمی در قالب طرح لاتیس مربع در چهار تکرار کشت شدند. تجزیه واریانس داده ها وجود تفاوت معنی دار بین تیمارها را از نظر صفات مورد بررسی نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از آن است که بین تیمارها برای صفات عملکردریشه، عیارقند، نیتروژن، سدیم، پتاسیم، عملکرد شکرسفید، شکرقابل استحصال، عملکرد شکر و راندمان استحصال در سطح احتمال یک درصد و برای صفت درصد قند ملاس درسطح احتمال پنج درصد اختلاف معنی دار وجود دارد. ارزیابی داده ها از طریق روش تجزیه لاین × تستر پس از حذف شاهدهای آزمایش انجام شد. ترکیب پذیری عمومی لاین ها برای پتاسیم در سطح احتمال 5درصد و برای صفات عیارقند، شکرقابل استحصال و نیتروژن در سطح احتمال یک درصد و برای صفات عملکردریشه، عملکردشکر، عملکرد شکرسفید، سدیم، راندمان استحصال و درصدقند ملاس در سطح احتمال10درصد معنی دار بود. با توجه به این که ترکیب پذیری عمومی برای صفات مذکور معنی دار شده است بنابراین وجود اثرات افزایشی در کنترل این صفات نقش دارند. هم چنین ترکیب پذیری خصوصی برای صفات عیارقند و شکر قابل استحصال و پتاسیم در سطح احتمال یک درصد و برای صفت نیتروژن در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. بنابراین وجود اثرات غیرافزایشی نیز در کنترل این صفات دخالت دارند.