عوامل موثر در شکل گیری و گسترش فرسایش خند قی در لس ها

فرسایش خند قی از جمله انواع فرسایش آبی و تشدید شوند هاست که رخد اد و گسترش آن موجب تغییرات بارز در منظر زمین و پسرفت اراضی و تخریب محیط زیست می شود. با توجه به تنوع و میزان تاثیر عوامل مختلف در شکل گیری و گسترش فرسایش خند قی که از نقطه ای به نقطه ی دیگر نوع و میزان تاثیر آن تغییر می کند و به منظور شناسایی مهمترین عوامل مشارکت کننده در خند قی شدن اراضی جهت معرفی راهبرد های کلان جهت پیشگیری و مهار این نوع فرسایش در حوزه آبخیز عرب قره حاجی که یکی از حوزه های آبخیزد ارای گستره وسیعی از نهشته های اولیه باد رفتی و آبرفت های ثانویه لس در ایران واقع در استان گلستان می باشد، این تحقیق با استفاده ازفن و د انش سنجش از دور و بکارگیری تکنیک های سامانه های اطلاعات جغرافیایی طراحی و به مرحله اجرا درآمد هاست. به طوری که برای د ستیابی به اهداف تحقیق، تغییرات مکانی و زمانی فرسایش خند قی همراه با وسعت اراضی حند قی شده با استفاده از عکسهای هوایی و تصویر ماهواره ای +ETM لند ست منطقه تحقیق در سه دوره زمانی 1335، 1346و 1381 با بکارگیری تکنیک های بارزسازی تغییرات سطح زمین بررسی گردیده و سپس با مشخص کردن ویژگی های مربوط به عوامل زمین محیطی و تجزیه و تحلیل رابطه بین آنها با فرسایش های خند قی حاد ث شده در اراضی لسی منطقه تحقیق از طریق تجزیه و تحلیل همبستگی و ایجاد روابط رگرسیونی، اقد ام به شناسایی مهمترین عوامل موثر در شکل گیری و گسترش فرسایش خند قی و راهبرد های کلان پیشگیری و مهار این نوع فرسایش در تطبیق با نتایج و مشخصات منطقه گردید. نتایج حاصل از این تحقیق مبین این است که شکل گیری و شدت گسترش فرسایش خند قی در اراضی لسی منطقه تحقیق تابعی از ارتفاع متوسط بارند گی ود مای متوسط سالانه هوا، شیب و جهت اراضی، سازند زمین شناسی، منابع اراضی، نوع خاک و ویژگی های مربوط به آن، نوع و تیپ گیاهی، نحوه استفاده از اراضی و متوسط سالانه ارتفاع رواناب های سطحی می باشد. اما در این میان، شیب اراضی، نوع سازند، عمق خاک، میزان املاح محلول، SAR، هد ایت الکتریکی و میزان سد یم قابل تباد ل موجود در خاک که موثر در رخد اد فرسایش تونلی نیز هستند بیشترین نقش و تاثیر را در شکل گیری و گسترش فرسایش خند قی و مشخصات مورفومتریک خند ق ها د ارند. بر این اساس، مناسب ترین راهبرد های کلان جهت پیشگیری از رخد اد فرسایش خند قی و گسترش آن در منطقه تحقیق و حوزه های آبخیز مشابه، جلوگیری از تمرکز رواناب های سطحی همراه اصلاح کاربری اراضی و مدیریت پوشش گیاهی از طریق ایجاد تعاد ل بین ظرفیت تولید گیاهی با برد اشت آن توسط چرای احشام افزون بر لحاظ تمهید ات اصولی و فنی لازم در ایجاد شبکه راه های د سترسی به منطقه و جلوگیری از قطع اشجار و بوته کردن در اراضی لسی است.