ارزیابی اقتصادی مسیرهای بازاررسانی گوجه فرنگی شهرستان مرودشت

گوجه فرنگی یکی از صیفی جات عمده در شهرستان مرودشت است، ولی فرایند بازاررسانی این محصول همواره با مشکلات فراوانی مواجه بوده است. در پژوهش حاضر ضمن شناسایی مسیرهای مختلف بازاررسانی گوجه فرنگی این شهرستان - شامل شش مسیر تازه خوری و تبدیلی- به ارزیابی اقتصادی هر یک از مسیرهای یادشده پرداخته می شود. بدین منظور حاشیه-های مختلف بازاریابی، سهم عوامل بازاررسانی از قیمت نهایی محصول، ضریب هزینه بازاریابی و کارایی بازاریابی در هر یک از مسیرهای بازاررسانی محصول محاسبه شده است. داده ها و اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق به صورت مقطعی و مربوط به سال 1385 می باشد. این اطلاعات از طریق 147 پرسشنامه (شامل پنج نوع پرسشنامه) و به روش نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری گردیده است. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بیشترین میزان هزینه و حاشیه بازاریابی (به ترتیب 1345و1870 ریال) مربوط به مسیر تبدیلی می باشد. همچنین سهم تولیدکننده از قیمت محصول نهایی در این مسیر، کمترین میزان یعنی حدود یک چهارم است. در مسیر تازه خوری نیز با کوتاهتر شدن طول مسیر، هزینه های بازاریابی، میزان حاشیه بازاریابی و مجموع سهم عوامل واسطه ای از قیمت نهایی محصول (ضریب هزینه بازاریابی) کاهش و به تبع آن سهم تولیدکننده از قیمت نهایی محصول افزایش یافته است. همچنین مسیر تبدیلی بالاترین میزان کارایی فنی (985/0) و کارایی کل (265/0) را داشته در حالی که دارای کارایی قیمتی پایینی (28/0) بوده است. در مسیر تازه خوری نیز با کاهش طول مسیر بازاررسانی، کارایی قیمتی و فنی و کل به ترتیب کاهش، افزایش و کاهش داشته است. در کل می توان گفت برای تمامی مسیرهای بازاررسانی مورد نظر میزان کارایی قیمتی به طور چشمگیری از کارایی فنی پایین تر می باشد و کارایی کل بازاریابی نیز در سطح پایینی قرار دارد.