ارزیابی بیماران انتقال یافته با سرویس امداد هوایی تهران: ضرورت استفاده از معیار مناسب برای تریاژ مصدومان

سرویس امداد هوایی با فراهم آوردن امکانات و اقدامات درمانی پیشرفته در کوتاه ترین زمان برای مصدومان و کاهش زمان انتقال آنها به مراکز درمانی پیشرفته، نقش مهمی درکاهش مرگ و میر بیماران ایفا می نماید. هدف از این مقاله بررسی مصدومان انتقال یافته با سرویس امداد هوایی تهران و اقدامات انجام گرفته در جریان آن است.
در قالب یک مطالعه گذشته نگر و مقطعی، داده های مربوط به بیمارانی که در سال 1382 با هلیکوپتر امداد به بیمارستان امام خمینی منتقل شده بودند، از مرکز اطلاعات اورژانس گردآوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار (version 11.5) SPSS صورت گرفت.
تعداد بیماران انتقال یافته در جریان 244 ماموریت سرویس امداد هوایی به بیمارستان امام خمینی در مجموع برابر 518 مورد بود. تروما، شایع ترین علت انتقال مصدومان بود (8/94% غیرنافذ، 9/1% نافذ) و تنها 3/3% بیماران به دلایلی غیر از تروما منتقل شده بودند. حادثه خیزترین منطقه، جاده هراز بود که 1/18% مصدومان را به خود اختصاص می داد. بیش تر ماموریت ها در دو بازه زمانی 11-10 صبح و 14 تا 17 بعدازظهر انجام شده بودند. نزدیک به 3/1 موارد انتقال به صورت ثالثیه انجام شده بود. مهم ترین اقدامات درمانی انجام گرفته عبارت بودند از سرم تراپی (4/84%)، کنترل خونریزی (53%)، برقراری راه هوایی مناسب از طریق لوله تراشه (6/22%) و تعبیه Chest Tube (3/1%). میانگین زمان پاسخ و زمان نجات به ترتیب 17 و 40 دقیقه بود. میانگین نمره Revised Trauma Score)RTS (در مصدومان 5/7 بود و تنها 3% مصدومان RTS کمتر از 4 داشتند.
نتایج این مطالعه نشانگر آن است که اقدامات درمانی انجام گرفته در حین انتقال بیماران ناکافی بوده و داروهای تجویز شده بسیار محدود بوده است. وقوع بیش از نیمی از ماموریت های سرویس امداد هوایی تنها در 7 نقطه مشخص از منطقه تحت پوشش، حادثه خیز بودن این مناطق را نشان می دهد. بالا بودن میانگین نمره RTS بیماران نشانه آن است که بیماران برمبنای سیستم غربالگری مناسب جهت انتقال با سرویس امداد هوایی انتخاب نشده اند و در انتخاب بیماران، تریاژ بیش از حد رخ داده است. توجه بیش تر به مناطق حادثه خیز، بکارگیری استانداردهای مربوط به هلیکوپتر اورژانس، استفاده از معیار مناسب جهت غربالگری بیماران و تجهیز سرویس امداد هوایی تهران با امکاناتی نظیر تله مدیسین ضروری به نظر می رسد.