جداسازی سلولهای بنیادی رویانی موش با استفاده از دودمان سلولی Vero- به عنوان لایه تغذیه کننده و القای تمایز آن به سلولهای شبه عصبی در محیط کشت.

سلول های بنیادی رویانی (Embryonic stem cells: ES cell) سلول هایی چند استعدادی می باشند که به طور معمول از توده سلولی داخلی جنین در مرحله بلاستوسیت به دست می آیند. سلول ES در محیط کشی در حضور فاکتورمهاری لوسمی (LIF) (Leukema Inhibitory Factor) یا لایه تغذیه کننده سلولی (دودمان STO فیبروبلاست یا فیبروبلاست حاصل از کشت اولیه) قادر است، دودمان سلولی پایدار، تمایز نیافته و با قدرت تزایدی بالا به وجود آورد. در واقع لایه تغذیه کننده از طریق ترشح LIF در محیط، از تمایز سلولی جلوگیری می کند. این ماده به وسیله سلول Vero تیمار شده با مایتومایسین C، نیز تولید و ترشح می شود. هدف اصلی در این پژوهش استفاده از دودمان مذکور برای جداسازی و کشت سلول ES موش بود. معیارهای ارزیابی سلول های ES جداسازی شده در گزارش حاضر عبارتند از: مورفولوژی، توانایی تشکیل اجسام شبه جنینی و سنجش آنزیمی برای آنزیم آلکالین فسفاتاز. همچنین توانایی این سلول ها در تمایز به سلول های شبه عصبی نیز مورد بررسی قرار گرفت. بلاستوسیستهای کاملا گسترش یافته از موش ماده نژاد NMRI (National Medical Research Instiute) پس از تحریک تخمک گذاری به دست آمد و بر روی تک لایه ای از سلول Vero غیر فعال شده با مایتومایسین C-، کشت داده شد. پس از گذشت چهار تا پنج روز توده سلولی داخلی به صورت مکانیکی برداشته و به وسیله محلول 25% تریپسین / EDTA تریپسینه شد. سه تا چهار روز بعد کلونی های متراکم ES قابل تشخیص بودند. تقریبا هر سه روز یک بار کلونی های حاصل تریپسینه و بر روی تک لایه جدیدی از –Vero که به وسیله مایتوماسین C تیمار شده بود – منتقل شدند. وجود آنزیم آلکالین فسفاتاز در این سلول ها با استفاده از آلفا نفتیل فسفات (- naphtyl phosphate) - به عنوان سوبسترا- به اثبات رسید. از نظر مورفولوژی سلول های ES کوچک و به هم فشرده و مرز بین آنها نامشخص بود. نسبت هسته به سیتوپلاسم بالا و هسته محتوی هستکهای کاملا مشخص و کلونی ها شبیه کلونی های ES حاصل در آزمایشگاه ما با استفاده پروتکل 4+/4- تحت اثر القایی اسید رتینوبیک قرار گرفتند. پس از گذشت چند روز سلول های با مورفولوژی شبه عصبی در محیط کشت ظاهر شد. نتایج این پژوهش نشان داد که دودمان سلولی Vero احتمالا لایه تغذیه کننده مناسبی برای جداسازی سلول های ES است. اگرچه کاربرد دودمان مذکور هنوز مستلزم تحقیقات بسیاری است.