تاثیر تنش کم آبی بعد از گرده افشانی و نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه جو (رقم والفجر)

به منظور ارزیابی اثرات کمبود آب بعد از گرده افشانی و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه جو والفجر آزمایشی در سال 1384 بصورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه تبریز به اجرا درآمد. فاکتورهای مورد مطالعه چهار سطح آبیاری (1- آبیاری هفتگی بعد از گرده افشانی، به عنوان شاهد(I1)، 2- یک نوبت آبیاری 10 روز بعد از گرده افشانی (I2)، 3- یک نوبت آبیاری 20 روز بعد از گرده افشانی (I3) و 4- عدم آبیاری بعد از گرده افشانی (I4)، و چهار سطح نیتروژن از منبع کود اوره (صفرN1=، 40N2=، 80N3= و 120 N4= کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) بودند. نیتروژن مصرفی پیش از گرده افشانی در مراحل پنجه زنی، طویل شدن ساقه و سنبله دهی به نسبت مساوی مصرف شد. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش مصرف نیتروژن، عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین دانه افزایش یافت. با افزایش فاصله آبیاری پس از گرده افشانی عملکرد دانه کاهش یافت ولی درصد پروتئین دانه افزایش پیدا کرد و عملکرد پروتئین دانه بدون تغییر باقی ماند. سطوح نیتروژن بر تعداد دانه در سنبله ساقه اصلی، تعداد سنبله در بوته، تعداد سنبله در مترمربع و طول سنبله ساقه اصلی بطور معنی دار اثر گذاشت. اثر تنش کم آبی بر تعداد دانه در سنبله ساقه اصلی، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه معنی دار گردید. اثر متقابل نیتروژن × آبیاری برای هیچیک از صفات مورد مطالعه در این آزمایش معنی دار نشد. از آنجایی که تفاوت معنی داری بین مصرف 80 و 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در اکثر صفات مورد مطالعه به غیر از درصد و عملکرد پروتئین دانه مشاهده نشد لذا مصرف80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای عملکرد مطلوب در شرایط این آزمایش مناسب بنظر میرسد. همچنین بعلت عدم وجود اختلاف معنی دار در سطوح اول و دوم آبیاری در صفات مورد بررسی، یک نوبت آبیاری در اوایل مرحله گرده افشانی کفایت خواهد کرد.