دیده بانی فصلی علفهای هرز یک مزرعه چغندرقند در شرایط مشهد

دیده بانی علفهای هرز بخش مهمی از سیستم مدیریت تلفیقی علفهای هرز محسوب می شود. به منظور بررسی الگوی ظهور علفهای هرز و ارزیابی کارایی مدیریت اعمال شده بر روی جمعیت های علف هرز، یک مزرعه چغندر قند با مساحت تقریبی دو هکتار طی یک فصل زراعی در مشهد مورد مطالعه قرار گرفت. علفهای هرز موجود در 441 نقطه از مزرعه بر روی سیستم شبکه ای 7 × 7 مترمربعی در سه مرحله (یک نوبت قبل از مدیریت پس رویشی و دو نوبت بعد از مدیریت پس رویشی) شناسایی و شمارش شدند. به منظور تجزیه و تحلیل مکانی داده ها از ژئواستاتیستیک(کریجینگ) استفاده شد. در مجموع 34 گونه علف هرز در این مزرعه حضور داشت. طیف وسیعی از انواع علف هرز اعم از یکساله زمستانه (مانند خردل وحشی و شاهتره)، یکساله تابستانه (مانند سوروف)، دو ساله (هویج وحشی) و چند ساله (پیچک) در طی فصل ملاحظه شد. تاج ریزی سیاه، سلمه تره، تاج خروس، پیچک، هفت بند و سوروف علفهای هرز متداول در طی فصل رشد این محصول بودند. اهمیت گونه ها بسته به مرحله نمونه برداری متفاوت بود. در ابتدای فصل تاج ریزی سیاه با تراکم متوسط 71/404 بوته در مترمربع و حضور در تمامی مشاهدات، 32/81 % از کل جامعه علف هرز را تشکیل می داد، اما در مرحله دوم و سوم نمونه برداری، پیچک به ترتیب با اختصاص 29/33 % و 26/29 % از کل جامعه علف هرز به خود گونه غالب بود. در مجموع روند تغییرات درصد تراکم نسبی برای علفهای هرز چند ساله و برگ باریک (عموما گونه های چهار کربنه) به سمت انتهای فصل رشد، افزایشی و برای یکساله های برگ پهن، کاهشی بود. مکانهای عمده ظهور علفهای هرز به صورت لکه های بیضوی در حواشی شرقی و غربی زمین، طی فصل ثابت باقی ماند. در مجموع می توان چنین نتیجه گرفت که ازطریق دیده بانی و درک رفتار ظهور علفهای هرز، ارائه راهکارهای بهتر و زمانبندی شده برای مدیریت آنها امکان پذیر می باشد.