تخریب رسوب روزانه با استفاده از مدلسازی دینامیک در حوزه آبخیز کسیلیان

از جمله روش هایی که برای تخمین مقدار تولید رسوب یک حوزه به کار مقدار مدل های (Dynamic Models) هستند که برای اولین بار در ایران این تحقیق استفاده شده است. متغیر های اینگونه مدل ها وابسته به زمان بوده و تاثیر هر یک از عوامل موثر در تولید رسوبات را بر اساس زمان وقوع نشان می دهد. در فرایند مدلسازی دینامیک، حوزه آبخیز معروف کسیلیان با مساحت 6878 هکتار، واقع در مناطق کوهستانی و جنگلی شمال ایران و دارای اطلاعات و آمار بارندگی، دبی و رسوب، مورد استفاده قرار گرفت. در این خصوص کلیه آمار اطلاعات مربوط به بارش، دبی و رسوب روزانه طی سالهای 1349-تا 1377 جمع آوری، پالایش و آنالیز گردید. سپس با استفاده از مفهوم مدل سازی داینامیک و با کمک نرم افزارهای exel و spss مبادرت به تهیه و استخراج مدل های مناسب گردید. فرایند مدل سازی دینامیک برای کلیه داده ها به صورت یکجا و دسته بندی فصلی و ماهانه آنها و در اشکال معادلات خطی و غیر خطی صورت گرفت. در مجموع، تجزیه و تحلیل های آماری نتایج به دست امده نشان داد که تقسیم بندی ماهانه و فصلی وقایع، منجر به دستیابی به روابط برتر در بین معادلات به دست آمده شده است. رسوب روزانه حوزه کسیلیان از حداکثر تا رسوب روزانه نه، بارش ده و دبی ده روز متمادی پیشین تاثیر پذیرفته و وقایع روزهای پیش از آنها تاثیر معنی داری بر تولید رسوب روز مورد نظر نداشته اند. همچنین تاثیر دبی روز واقعه بر مقادیر دبی رسوب بیشتر از سایر متغیرها بوده است. نتایج نشان می دهد که در ماه های فروردین، شهریور، مهر، دی، بهمن مدل های غیر خطی و در سایر ماه ها مدل های خطی برازش بهتری با داده ها داشته اند. ضریب تبیین اغلب معادلات به دست امده در مدل های پیشنهادی بیش از 80/0 و خطای تخمین آنها در حد دامنه مورد قبول وقایع تصادفی و زیر 40 درصد بوده و اذا کاربرد مدلسازی دینامیک در براورد رسوب روزانه را تایید می نماید.