مبانی آهنگسازی و نقد کاربردی؛ بهره های مطالعات بین رشته ای در نقد موسیقی

نقد کاربردی کارکردهای بسیاری در امور عملی آفرینش و گسترش هنرها از یک سو و غنای بنیانهای نظری و علمی هنرها از سوی دیگر دارد. در پژوهش حاضر پس از بررسی عوامل شکل دهنده یک اثر موسیقی، به مطالعه موردی نقد یک اثر موسیقی ایرانی با بهره گیری از مبانی و اصول طرح شده پرداخته می شود. از نظر روش شناسی، این مطالعه پیوندی بین دو حوزه آهنگسازی و روانشناسی برقرار می کند. نتایج به دست آمده نشان می دهد، زمینه قبلی اجتماعی و آموزشی در درک پاره ای از عوامل شکل دهنده موسیقی تاثیر قابل ملاحظه ای دارد، حال آنکه در عوامل دیگر، تاثیر چندانی ندارد. به عنوان مثال، میزان توقع گروه نوازندگان ایرانی مورد آزمایش در این مطالعه از غنای ملودی قطعه، بیشتر از میزان آن در نوازندگان سازهای غربی مورد آزمایش است؛ اما چنین تفاوتی، در ادراک عبارات موسیقی بین دو گروه دیده نمی شود.
در این میان نقد ساختاری به شیوه های سنتی آن، مبتنی بر جهان بینی و ارزشهای منتقد و دایره زیبایی شناسی اوست. در شیوه مورد استفاده در این مقاله، این مسئله با سنجش ساختار ظاهری قطعه از نظر علم موسیقی شناسی با مطالعات علم روانشناسی و تحقیق میدانی در دو جامعه آماری و ترکیب آن تا حدودی برطرف می شود.