میخائیل باختین و نظام گفتمان ادبی

دیدگاه باختین در مورد شکل گیری رمان، نظام گفتمانی، کاربرد چندآوایی و نظریه اش در تقابل و گفتگو در دو کتاب معروف، مسائل آثار داستایوفسکی و بوطیقای داستایوفسکی به طور کامل بیان شده است که کتاب دوم در حقیقت بازنویسی شده کتاب نخست با برخی تغییرات و اضافات است. وی در مسائل آثار داستایوفسکی به طور کلی به طرح مسئله داستان و شخصیت پردازی نویسنده می پردازد و در بوطیقای داستایوفسکی در جست وجوی نوآوری های دیگری در آثار داستایوفسکی، او را پیشرو سنت شکنی در رمان، به کار برنده شیوه کارناوال سازی در فضای داستانی و به وجود آورنده انقلابی در داستان نویسی می داند.
در این مقاله نخست به نقش ژولیا کریستوا و تودورف در شناساندن آثار برجسته باختین به منتقدین فرانسوی زبان خواهیم پرداخت و سپس نظریه های باختین را در مورد داستان، مکان زمان مند در داستان، تجزیه و تحلیل گفتمان، شخصیت پردازی و چندآوایی در داستان مطرح خواهیم کرد و در نهایت به بررسی رابطه بین چندآوایی و تقابل و گفتگو با بینامتنی، ابرمتنی و زیرمتنی خواهیم رسید.