تعداد پزشک عمومی در کشور و امکان اجرای طرح پزشک خانواده از بعد نیروی انسانی

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متعهد است که تا پایان برنامه توسعه چهارم (تا ابتدای سال 1389)، طرح پزشک خانواده را در کل کشور به اجرا درآورد. در حال حاضر، این طرح در روستاها و شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت در حال اجرا و در مرحله گسترش به شهرهای بیش از 20 هزار نفر جمعیت است. انجام تعهدات وزارت بهداشت به تامین منابع مختلف، از جمله نیروی انسانی نیاز دارد. از این رو، گسترش طرح در بخش دیگر از جمعیت کشور بررسی تعداد پزشک عمومی را ضروری می سازد. در این مطالعه برای برآورد تعداد پزشک عمومی موجود، از مدل جمعیتی مارکوف و برای برآورد تعداد پزشک مورد نیاز طرح پزشک خانواده از مستندات موجود و آمار جمعیتی استفاده شده است. تعداد پزشک عمومی موجود در سال 1388 معادل 37977 نفر برآورد شده است. با فعالیت 9842 نفر از پزشکان عمومی در پست های ستادی، 28176 نفر از این پزشکان امکان ارائه خدمات بالینی را دارند.
اجرای طرح پزشک خانواده در کل جمعیت کشور نیاز به 32769 نفر پزشک دارد و بر این اساس ادامه اجرای این طرح تا پوشش کامل جمعیت کشور با کمبود حدود 4593 نفر پزشک روبرو است. در مرحله اول اجرای طرح در زمان کفایت تعداد پزشک عمومی، جذب پزشک مورد نیاز طرح ممکن نشده است.
اختلاف عرضه و تقاضا بر اساس شرایط فعلی طرح نشان می دهد که ادامه اجرای طرح پزشک خانواده به بازنگری جمعیت تحت پوشش پزشک خانواده، شناسایی و رفع موانع اجرایی جذب و نگهداشت پزشکان نیاز دارد و این موارد از اولویت بیشتری نسبت به تربیت و تامین نیرو، برخوردار است