سینتیک آزاد شدن پتاسیم غیرتبادلی از خاک ها با استفاده از کلریدکلسیم 01/0 مولار

سرعت رهاسازی پتاسیم غیرتبادلی نقش مهمی در عرضه پتاسیم تبادلی، به خصوص در خاک های محتوی کانی های پتاسیم دار ایفا می کند. اطلاعات در مورد دینامیک رهاسازی پتاسیم غیرتبادلی در ایران محدود است. در این تحقیق، مطالعه سینتیک رهاسازی پتاسیم غیرتبادلی از 4 نمونه خاک اریدی سولز، مالی سولز، آلفی سولز و اینسپتی سولز در استان گلستان به وسیله عصاره گیری با کلریدکلسیم 01/0 مولار در یک دوره زمانی 264 ساعته بررسی شد. نتایج نشان داد، مقدار پتاسیم غیرتبادلی آزاد شده پس از 264 ساعت 1984 میلی گرم بر کیلوگرم در خاک آلفی سولز تا 915 میلی گرم بر کیلوگرم در خاک اینسپتی سولز بوده است. بالا بودن مقدار رس، پتاسیم غیرتبادلی و ظرفیت تبادل کاتیونی و همچنین حضور کانی های پتاسیم دار (ایلیت و هیدروکسی اینترلیر ورمیکولیت) دلیلی بر بیشتر بودن پتاسیم تجمعی آزاد شده در خاک آلفی سولز می باشد. در کلیه نمونه ها سرعت آزادسازی پتاسیم در ابتدا زیاد و سپس به تدریج کاهش یافت. سینتیک پتاسیم غیرتبادلی تجمعی رها شده به وسیله روابط ایلوویچ، مرتبه صفر، پخشیدگی پارابولیک و مرتبه اول ارزیابی شد. به دلیل داشتن بیشترین ضریب همبستگی و کمترین خطای استاندارد معادله های ایلوویچ و مرتبه صفر قادر به توصیف سینتیک پتاسیم غیرتبادلی نمی باشند. در مقابل، روابط مرتبه اول و پخشیدگی پارابولیک به خوبی قادر به توصیف ارقام بوده و نشان می دهند که تبادل به وسیله فرآیند پخشیدگی کنترل می شود. ثابت سرعت در نمونه ها متفاوت بوده است. این اختلاف به تفاوت در پراکنش اندازه ذرات، میزان رس و نوع کانی خاک مربوط می شود.