تبیین ساختارگرای سیاسی - اقتصادی از فساد اقتصادی در ایران (پهلوی دوم 57 - 1342)

فساد، نوعی سرطان است که وارد بافت اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه می شود و اختلال شدید در کارکردها به وجود می آورد. فساد یکی از چالش های مهم دنیای مدرن است و در نظام های سیاسی دموکراتیک، نیمه دموکراتیک و غیر دموکراتیک با اندازه و سطوح گوناگون یافت می شود. امروزه در عصر «دهکده جهانی» و «انفجار اطلاعات» نظام های سیاسی بیش از گذشته آسیب پذیر شده اند. فساد اقتصادی، در نظامهای دموکراتیک، از نوع اتفاقی و در نظام های نیمه دموکراتیک و غیر دموکراتیک از نوع سیستمی و نظام مند است، زیرا ساختار سیاسی و اقتصادی این نظامها، فاقد نظام نظارتی -کنترلی رسمی یا مدنی قوی است.
در این مقاله نگارنده در صدد است با روش تبیین علی- ساختاری، تاثیر ساختار قدرت سیاسی سلطانی (نوپاتریمونیال)، ساخت اقتصاد رانتی، نوسازی اقتصادی از بالا و مکانیسم های اعمال نفوذ سیاسی بر فساد اقتصادی و رانت جویی در دوره پهلوی دوم در فاصله سالهای 1342 تا 1357 را مورد بررسی قرار دهد.