ارزیابی آسیب پذیری آب زیرزمینی دشت های بازرگان و پلدشت با استفاده از مدل دراستیک بر اساس GIS

دشت های بازرگان و پلدشت در شمال غرب ایران و شمال استان آذربایجان غربی قرار دارند. مهم ترین منابع آب موجود در دشت های بازرگان و پلدشت را آب زیرزمینی تشکیل میدهد. در این تحقیق با توجه به ویژگی های هیدرولوژی و هیدروژئولوژی منطقه مورد مطالعه، آسیبپذیری آبخوان در برابر عوامل آلاینده پهنهبندی شده است. برای این منظور از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی برای پردازش و تجزیه و تحلیل کیفی آبخوان استفاده شده است. در مدل دراستیک از مشخصه های مؤثر در ارزیابی آسیبپذیری سفره آب زیرزمینی شامل عمق سطح ایستابی، تغذیه، جنس سفره، نوع خاک، شیب توپوگرافی، مواد تشکیل دهنده منطقه غیراشباع و هدایت هیدرولیکی استفاده میشود که به صورت هفت لایه در نرمافزار Arc View تهیه شدند و با وزندهی و رتبهبندی و تلفیق هفت لایه فوق، نقشه نهایی آسیب پذیری آبخوان نسبت به آلودگی، با تقسیمبندی به سه محدوده آسیبپذیری کم، متوسط و زیاد تهیه و شاخص دراستیک برای کل منطقه بین 71 تا 175 برآورد شد. برای صحتسنجی نقشه نهایی آسیبپذیری از یون فلوئورید استفاده شد. با انطباق غلظت فلوئورید بر روی نقشه نهایی دراستیک مشخص شد که کلیه نقاطی که دارای فلوئورید بالا هستند، در محدوده با نیروی آلودگی زیاد قرار گرفتهاند که این میتواند دقت و صحت مدل را مورد تایید قرار دهد. از نظر وسعت میتوان گفت که حدود 3 درصد از منطقه مورد مطالعه در محدوده آسیبپذیری کم، 37 درصد متوسط و 60 درصد در محدوده آسیبپذیری زیاد قرار میگیرد که قسمت های وسیعی از شرق، غرب و بخشی از مرکز را شامل میشود. با توجه به حجم زیاد منابع آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه و استفاده از آن در شرب، کشاورزی و پرورش آبزیان، حفاظت این مناطق به منظور جلوگیری از آلودگی و مدیریت بهینه منابع آب ضروری است.