بررسی عوامل تعیین کننده انتشار گاز CO2 در ایران (کاربرد نظریه زیست محیطی کوزنتس)

ترکیب گازهای اتمسفر (CO2، CH4، N2O،...) به علت فعالیت های بشر با شتاب زیادی در حال تغییر است. عوامل مختلفی باعث افزایش بعضی ازآلاینده های خطرناک مثل دی اکسید کربن در محیط می شوند. بررسی عوامل مؤثر بر افزایش آلاینده های مذکور می تواند در برنامه ریزی برای کنترل و مدیریت آلاینده ها مؤثر واقع شود. بنابراین هدف اصلی این مطالعه، بررسی عوامل مؤثر بر میزان انتشار دی اکسید کربن (CO2) در ایران در فاصله زمانی 1353 الی 1382 است. با این هدف، علاوه بر بررسی عوامل مؤثر بر انتشار، نظریه زیست محیطی کوزنتس نیز با توجه به رابطه بین میزان انتشار و درآمد سرانه مورد بررسی قرار گرفت. منحنی زیست محیطی کوزنتس نشان دهنده رابطه بلندمدتی بین میزان آلودگی (انتشار دی اکسید کربن) و رشد اقتصادی (درآمد سرانه) است. این مدل بر این فرض استوار است که در مراحل اولیه رشد اقتصادی کشور، کیفیت محیط زیست بدتر می شود ولیکن بعد از رسیدن به نقطه ای با عنوان نقطه چرخش، این وضعیت همراه با رشد اقتصادی بهبود خواهد یافت. مدل انتخابی برای بررسی عوامل مؤثر بر انتشار CO2، با استفاده از الگوی خود توضیح با وقفه های گسترده برای دوره مورد مطالعه تخمین زده شد. نتایج مطالعه نشان داد که دو متغیر سهم ارزش افزوده بخش صنعت از GDP و تغییرات دما، اثر معنی داری بر میزان انتشار دارند. همچنین نتایج حاکی از وجود رابطه درجه دوم بین درآمد سرانه و میزان انتشار است. به عبارت دیگر نظریه زیست محیطی کوزنتس در ارتباط با انتشار CO2 در ایران صادق است.