بررسی اثر معیار خاک در بیابان زایی با استفاده از مدل مدالوس (مطالعه موردی منطقه حبله رود)

از مهمترین چالش های بشر در قرن حاضر در ابعاد گوناگون بیابان زایی بوده که از آن تحت عنوان تخریب اراضی نه تنها در مناطق خشک، نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب بلکه در مناطق مختلف و به ویژه کشورهای در حال توسعه یاد می شود. مناسبترین روش برای بررسی عوامل مؤثر در تخریب اراضی و شدت بیابان زایی از نظر متخصصان استفاده از مدل های ارزیابی بیابان می باشد. از مدل 1MEDALUS به علت آسانی، در دسترس بودن داده ها و سازگاری با شاخصهای مؤثرتر در تخریب اراضی استفاده شد. هدف از این تحقیق ارائه نقشه تخریب اراضی حوزه حبله رود شمالی براساس معیار خاک و 6 شاخص آن مشتمل بر بافت، درصد مواد آلی، درصد سنگریزه عمقی (در درون پروفیل)، عمق خاک، میزان هدایت الکتریکی و شیب است. بدین منظور ابتدا با کمک اطلاعات خاک شناسی موجود و واحدهای کاری تعریف شده در منطقه، اقدام به حفر10 پروفیل خاک شناسی، تشریح و نمونه-برداری در10 واحد خاک موجود در منطقه گردید و شاخصهای مورد نظر در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. سپس نقشه تخریب اراضی از امتیازدهی هر شاخص با کمک جدولهای مربوطه و میانگین هندسی بدست آمد. در نهایت داده-ها با کمک نرم افزارspss و روش (One-Way ANOVA) تجزیه واریانس آماری شدند تا مقایسه ای بین شاخصها در خاک منطقه صورت گرفته و تعیین شود که آیا بین آنها اختلاف معنی داری وجود دارد یا خیر. نتایج نشان می دهد که 16/4% از کل منطقه در کلاس بیابان زایی با شدت کم تخریب منابع خاک قرار گرفته و اختلاف معنی داری بین شاخصها در سطح 05/0 وجود ندارد و تنها اختلاف معنی دار در درصد سنگریزه خاک سطحی و در سطح 01/0 می باشد.