اخلاق سازمانی: مشکلات، موانع و راه کارها

اخلاق از دیدگاه افراد مختلف معانی متفاوتی دارد. اما عموما آن را شناخت درست از نادرست در محیط کار و انجام درست و ترک نادرست می دانند. مقوله اخلاق سازمانی در جوامع توسعه یافته طی یک ونیم قرن گذشته به عنوان بخشی ازعلم مدیریت به مرور نهادینه شده است. در شکل گیری اخلاق سازمانی سه دسته عوامل فردی، سازمانی و فراسازمانی دخیل هستند. عوامل فردی شامل اخلاق شخصی، خودشناسی و خود کنترلی به عنوان خمیر مایه اصلی زمینه های شکل گیری مدیریت اخلاقی در سازمان می باشد. عوامل سازمانی شامل ضوابط و مقررات سازمانی، فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی می باشد که مدیریت اخلاقی را نهادینه می کند. عوامل فراسازمانی شامل دولت، شرایط اقتصادی، محیط کاری و محیط های بین المللی می باشد که موجب جهت گیری مدیریت اخلاقی شده و در نهایت مدیریت اخلاقی در سازمان کاربردی و عملی می گردد.
اعمال صحیح مدیریت اخلاقی در سازمان ناجا نه تنها نتایج مستقیم و درون سازمانی خوبی از جمله افزایش بهره وری، تقویت وجدان کار جمعی، نهادینه کردن ارزش های اخلاقی و تحول فرهنگ سازمانی را به دنبال دارد بلکه از جمله برکات آن فائق آمدن بر مسئولیت های اجتماعی سازمان است که امروزه روی آن تاکید فراوانی می شود، و یکی از شاخص های مهم ارزیابی عملکرد ناجا محسوب می شود.
از این رو با پرداختن به اهمیت اخلاق در سازمان ناجا، سعی شده برخی از عناصر و عوامل موثر بر آن را برشماریم. در این راستا با پرداختن به دیدگاه های اسلامی و دیگر مکاتب سه گانه اخلاق، فواید برنامه های اخلاقی، راه کارهای علمی و عملی مدیریت اخلاقی را بیان نمائیم. بی شک برای مقابله با پیچیدگی های روزافزون سازمان ها و افزایش میزان کارهای غیراخلاقی، غیرقانونی و غیرمسئولانه در محیط های کاری، باید با برنامه ریزی های راهبردی، اصولی و منطقی فرهنگ اصیل اسلامی را در ناجا نهادینه کنیم.