مردم سالاری و جامعه مدنی

آزادی عمده ترین مقوله مردم سالاری است. آزادی اصل اساس یا ارزش مادر، در هر جامعه ای است که موجود بازتولید دو پدیده چشمگیر لازم برای مردم سالاری است: الف- پیدایی و ریشه دوانیدن آگاهی درباره حقوق سیاسی اساسی میان همه یا دست کم اکثریت شهروندان؛ ب- استقرار ساختارهای اجتماعی و سیاسی مطلوب جهت ایجاد و اداره حق مشارکت همگان در اداره امور عمومی. ماهیت مردم سالاری با مطالعه و بررسی شکل های جدیدترین سامانه های عملا موجود در جوامع صنعتی پیشرفته امروزین، طی سیر و ضرورت تاریخی آن ها، بهتر شناخته می شود. از آن جایی که جوامع صنعتی پیشرفته، اشکال اجتماعی و سیاسی متفاوتی دارند، سامانه های مردم سالارانه نیز با متابعت از این اشکال، انواع گونه گون مردم سالاری را به وجود می آورند. با ملاحظه تفاسیر متنوع جامعه مدنی، نظریه پردازان دو گونه: محدود و وسیع را معتبر شمرده اند که هرکدام از مبانی محکم و ریشه داری در ادبیات اجتماعی و سیاسی برخوردارند. از این رو به نظر می رسد مطرح ساختن مجدد جامعه مدنی و جلب توجهات روی مفاهیم آن ها و همچنین طرح، تشریع، شناسایی و توجیه آن، خالی از فایده نباشد. مقاله حاضر با نمایاندن درهم پیچیده بودن پیش شرط های ضروری برای دایر کردن و به کار انداختن یک مردم سالاری با مشخصه ها و اوصاف جامعه مدنی، با تکیه و تاکید بر کنش متقابل موجود بین این دو، به روشنگری می پردازد. پس از انجام بحثی کوتاه، این پیام را می رساند که با درنظرگرفتن توسعه های اجتماعی و سیاسی عصر ما، به مرور «نسبیت فرهنگی، جای «موجبیت فرهنگی» را می گیرد.