تعیین عیار سرمی 25- هیدروکسی ویتامین 3D در زنان یائسه ایرانی و بررسی ارتباط آن با میزان تراکم استخوان و سطح هیدروکسی پرولین اوره

ویتامین D نقش کلیدی در متابولیسم کلسیم و فسفر بعهده دارد. همچنین عامل مهمی در رشد و استحکام استخوان و دندانها بشمار می رود. به منظور بررسی وضعیت ویتامین D در زنان یائسه و ارتباط آن با میزان تراکم استخوان و سطح ادراری هیدروکسی پرولین، عیار سرمی 25- هیدروکسی ویتامین 3 D، تراکم استخوان و هیدروکسی پرولین تام ادرار در 85 نفر از زنان یائسه (محدوده سنی 67-49 سال) تعیین گردید و رابطه بین آنها مورد بررسی قرار گرفت. بیماران واجد شرایط از میان مراجعین به مرکز سنجش تراکم استخوان بیمارستان لقمان حکیم انتخاب شدند. اندازه گیری عیار سرمی 25- هیدروکسی ویتامین 3 D و نیز سطح ادراری هیدروکسی پرولین بترتیب با استفاده از روش های HPLC (High Performance Liquid Chromatography) و اسپکتروفتومتری برای اولین بار در ایران انجام پذیرفت. میزان تراکم استخوان نیز با روش Dual Energy X-ray Absorptiometry در نواحی ستون فقرات کمری و استخوان ران ارزیابی شد.
دامنه عیار 25- هیدروکسی 3 D سرم بین ng/ml 0/64-8/3 (میانگین و انحراف معیار ng/ml 4/11 ± 3/17) بود. 38% از زنان مورد بررسی دچار کمبود ویتامین D (کمتر از ng/ml 12) بودند. در اندازه گیری تراکم استخوان ستون فقرات (L2-L4)، 34% از بیماران دارای تراکم استخوانی نرمال، 39% موارد دچار استئوپنی و 27% آنان دچار استئوپوروز بودند. در اندازه گیری تراکم استخوان ران (تراکم تام)، 6/50% موارد نرمال، 47%موارد دچار استئوپنی و 3/2% بیماران دچار استئوپوروز بودند. نسبت عیار هیدروکسی پرولین به کراتینین ادرار بعنوان شاخص هیدروکسی پرولین بکار گرفته شد و دامنه آن بین mmol / μ mol 0/51-5/3 (میانگین و انحراف معیار mmol / μ mol 8/8 ± 8/14) بود. رابطه معنی داری بین سطح سرمی 25- هیدروکسی ویتامین 3 D و میزان تراکم استخوان ستون فقرات مشاهده شد(05/0 < P و 21/0= r)، لیکن رابطه معنی داری با میزان تراکم استخوان ران بدست نیامد. میزان هیدروکسی پرولین ادرار هیچگونه رابطه معنی داری با سطح سرمی 25- هیدروکسی ویتامین 3 D و همچنین میزان تراکم استخوان ستون فقرات و ران نداشت.
بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که کمبود ویتامین D در زنان یائسه ایرانی بطور رایج مشاهده می شود و عیار سرمی 25- هیدروکسی ویتامین 3 D با میزان تراکم استخوان ستون فقرات همبستگی معنی داری نشان می دهد.