مطالعه آزمایشگاهی پیشروی زبانه رسوبی در مخزن

در مطالعه حاضر با استفاده از یک کانال با بازشدگی در پلان و پروفیل طولی، پدیده رسوب گذاری دلتایی4 در مخازن سدها5 مطالعه شده است. رسوب گذاری در شرایط بار کف6 و یا تشکیل دلتا در مخزن، تابع پارامترهای متعددی مانند: شکل هندسی مخزن7، شیب کف8، ویژگی های هیدرولوژیکی منطقه، شرایط هیدرولیکی جریان ورودی، نوع و میزان بار رسوبی ورودی به مخزن و. .. است. در این پژوهش تعدادی از پارامترهای موثر در مسئله، شامل دبی آب9، عمق آب مخزن10، دبی رسوب11 و خواص فیزیکی هندسی12 ذرات رسوبی مطالعه شده اند. به ازای تغییر در هر یک از این پارامترها، تغییرات زمانی بالا آمدگی بستر مخزن و همچنین میزان جا به جایی زبانه رسوبی به صورت داده های عددی و تصویری ثبت شده است. مشاهده ها حاکی از آن است که میزان تغییرات سرعت حرکت دلتای رسوبی در امتداد طولی مخزن نسبت به عمق آب دریاچه حساس تر از سایر پارامتر های مورد مطالعه بوده است. برای نمایش قانون حاکم بر میزان جا به جایی دلتا در راستای طولی مخزن، با استفاده از آنالیز ابعادی13، پارامترهای ترکیبی متناسب با فیزیک مسئله استخراج شده و با کمک اعداد بی بعد14 حاصل و همچنین خروجی های آزمایشگاهی، با معرفی یک عدد بی بعد جدید، نمودارهای مشخصه پیشروی دلتا ترسیم شده اند.