پراکنش نماتدهای مولد زخم ریشه (Pratylenchus spp.) و نوسانات جمعیتی آنها در مزارع گندم آبی و ذرت منطقه مرودشت، فارس

منظور بررسی پراکنش نماتدهای مولد زخم ریشه، طی چندین مرحله در سال های 84 تا 86 جمعا از 182 مزرعه گندم آبی و ذرت مرودشت و برخی شهرستان های استان فارس از خاک و ریشه نمونه برداری انجام گرفت. شناسایی و شمارش جمعیت گونه های Pratylenchus در هر مزرعه صورت گرفته و مزارع آلوده به هر گونه مشخص گردید. با انجام نمونه برداری، جمعیت اولیه این نماتدها در 56 مزرعه قبل از جوانه زنی بذور گندم در ماه های آبان و آذر 1385 تعیین گردید. تغییرات جمعیت نماتدهای مولد زخم ریشه در برخی از سیستم های کشت با انجام سه نوبت نمونه برداری در ماه های تیر و آبان 85 و خرداد 86 در هشت مزرعه مطالعه گردید. علاوه بر آن نوسانات جمعیتی دو گونه P. neglectus و P. thornei در دو مزرعه گندم نیز، طی یک فصل زراعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 6/56% مزارع گندم آبی و ذرت منطقه مرودشت آلوده به نماتدهای مولد زخم ریشه میباشند. گونه P. neglectus با 39% پراکنش، گونه غالب در این مزارع بود، گونه P. thornei در 14% مزارع وجود داشت و در 7/3% مزارع نیز آلودگی به هر دو گونه وجود داشت. مطالعه تغییرات جمعیت این نماتدها در هشت مزرعه نشان داد که کشت ذرت در تابستان و گندم در پاییز بهترین شرایط را برای فعالیت و افزایش جمعیت آنها فراهم می سازد در حالیکه کشت گیاهانی مانند چغندرقند، یونجه و آیش باعث کاهش جمعیت نماتد می گردد. میزان جمعیت نماتد های مولد زخم ریشه در یک فصل زراعی بتدریج افزایش یافته و در زمان برداشت به بالاترین حد خود رسید. این افزایش غالبا در ریشه ها بوده و جمعیت درون خاک فقط در زمان برداشت، افزایش نشان داد.