اثرات کاربرد لجن فاضلاب و عملیات آبشویی بر خصوصیات خاک و کیفیت و عملکرد گیاه جو

لجن فاضلاب به دلیل دارابودن مقادیر قابل توجهی مواد آلی و آلی آیعناصر غذایی مورد نیاز گیاه می تواند به عنوان یکی از بهترین و ارزان ترین کودهای آلی برای زمین های کشاورزی مطرح باشد. اما وجود عواملی سمی از قبیل فلزات سنگین در لجن، مهم ترین فاکتور محدودکننده استفاده از آنها به شمار می آید. در تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر توامان کاربرد لجن فاضلاب و عملیات آبشویی بر خصوصیات شیمیایی خاک و رشد و عملکرد گیاه جو (Hordeum vulgare) و جذب دو عنصر سرب و کادمیم در این گیاه، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل 5 سطح کاربرد لجن فاضلاب (0، 50، 100، 200، و 400 تن در هکتار) و دو سطح آبشویی (0 و 10 درصد) بودند. در پایان فصل رشد، خصوصیات مختلف خاک از جمله pH، EC، کربن آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، سدیم، SAR، و میزان فراهمی عناصر سرب و کادمیم و همچنین خصوصیات گیاه شامل کیفیت ظاهری، وزن صد دانه، عملکرد ماده خشک اندام هوایی و غلظت عناصر سرب و کادمیم در ساقه و برگ بررسی شد. نتایج آزمایش نشان داد که لجن فاضلاب اثر معنی داری بر تمامی خصوصیات اندازگیری شده خاک دارد. به طوری که افزایش میزان کاربرد لجن، باعث کاهش pH و افزایش سایر پارامترها می شود. افزایش میزان کاربرد لجن فاضلاب همچنین باعث افزایش معنی دار غلظت عناصر سرب و کادمیم در گیاه شد و بر کیفیت ظاهری گیاه نیز تاثیر گذاشت اما بر وزن صد دانه و عملکرد ماده خشک اندام هوایی تاثیر معنی داری نداشت. اثر فاکتور آبشویی بر هیچ یک از خواص فوق الذکر خاک جز غلظت منیزیم و کلسیم در محلول خاک معنی دار نبود. فاکتور آبشویی عملکرد ماده خشک اندام هوایی را به طور معنی داری افزایش داد ولی بر وزن صد دانه و همچنین غلظت عناصر سرب و کادمیم تاثیر معنی داری بر جای نگذاشت. اثر متقابل فاکتورها در هیچ یک از موارد اندازه گیری شده معنی دار نبود.