تمرکزگرایی فضایی و اثرات آن بر گسترش فیزیکی و ساختار فضایی شهر (مطالعه موردی: شهرسنندج)

تمرکز گرایی فضایی عبارت است از توزیع جغرافیایی درآمد های دولتی، صنایع، تجارت و جمعیت در یک یا چند مکان که نتیجه آن نابرابری های ناحیه ای در همه شرایط زندگی خواهد بود. سنندج از جمله شهر هایی است که از این قاعده مستثنی نبوده و طی دهه های گذشته تحت تاثیر عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی، حقوقی و غیره با تحولات فضایی زیادی روبه رو بوده است. هدف این مقاله بررسی اثرات سیاست تمرکز زیرساخت های اداری- سیاسی، اقتصادی و خدماتی در شهر سنندج بر روند تحولات گسترش فیزیکی و ساختار فضایی شهر در طی دهه های اخیر می باشد. با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و به کمک روش های آماری و مدل های کاربردی همچون مدل آنتروپی شانون و شاخص ویلیامسون، چگونگی و میزان تمرکز فضایی جمعیت و فعالیت ها در شهر سنندج و اثرات فضایی آن مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که تمرکز نسبتا بالای زیرساخت های اداری، سیاسی، اقتصادی و خدماتی در شهر سنندج و نواحی پیرامونی آن منجر به تمرکز جمعیت و به دنبال آن بروز اثرات سوء فضایی از قبیل رشد فیزیکی ناموزون و بی قواره شهر و تشدید پدیده اسکان غیررسمی در برخی از نقاط شهر سنندج بویژه در قسمت های شمالی شهر گردیده است. علاوه بر این تجزیه و تحلیل توزیع فضایی کاربری های زمین شهری در سنندج بیانگر توزیع نابرابر تعدادی از فعالیت ها و خدمات شهری در بین نواحی مختلف شهر است.