تبیین مالکیت روسها در سه شهر رشت، تبریز و استرآباد

در طول تاریخ، ایران همواره مورد تهاجم دولت های خارجی از جمله روسیه بوده است. همزمان با ورود نیروهای روسیه به ایران و راه اندازی کنسولگری در شهرهای شمالی از جمله رشت، تبریز و استرآباد، دامنه نفوذ خود را در ایران گسترش دادند. روس ها در نقاط یاد شده، قدرت را در دست داشتند و در امور داخلی شهر دخالت می کردند. به طوری که قدرت واقعی در دست آن ها بود و حتا گاهی حاکم شهر را خود انتخاب می کردند. بتدریج روس ها در صدد تصرف املاک و زمین های مردم برآمدند. آن ها بسیاری از این املاک را خریداری یا اجاره می کردند؛ تا آن جا که بیش تر املاک مرغوب آن مناطق به تصرف شهروندان روسیه در آمده بود. تا جنگ جهانی اول، اداره روس ساز و کارهای لازم را برای تملک اراضی در آن مناطق، در پیش گرفته بود. اما با انقلاب اکتبر 1917 روسیه، روند مزبور بسیار کند گردید و دست اندازی روس ها به اراضی و سرزمین ها، پایان پذیرفت. این مقاله، بر آن است تا به بررسی چگونگی مالکیت روس ها و خرید و فروش اراضی به دست آن ها در سه شهر رشت، تبریز و استرآباد در طی سال های 1318تا 1340 ق./1900 تا 1921 م. بپردازد و به روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای و اسنادی، به تبیین جوانب مختلف این مساله بپردازد.