کاربرد ترکیبی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک تاپسیس در تعیین ارزش وزنی معیارها و ارزیابی عملکرد شبکه های آبیاری و زهکشی (مطالعه موردی: نواحی سه گانه شبکه آبیاری سفیدرود)

عملکرد ضعیف و ناموفق بهره برداری اغلب شبکه های آبیاری و زهکشی، توجه بیش از پیش به ارزیابی عملکرد این سامانه ها را ضروری می نماید. این تحقیق با هدف بررسی اهمیت معیارهای موثر برعملکرد شبکه های آبیاری و زهکشی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک تاپسیس انجام گردید. در این راستا نواحی سه گانه شبکه آبیاری سفیدرود نیز مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. معیارهای فنی، مدیریتی، زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی به عنوان معیارهای تصمیم گیری ارزیابی عملکرد و برای هر یک از این معیارها به ترتیب 6، 7، 3، 8 و 3 زیرمعیار در نظر گرفته شد. ارزش وزنی معیارها و زیرمعیارها به روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و با استفاده از نرم افزار Expert Choice انجام گرفت. اهمیت نسبی هر یک از زیرمعیارها در گزینه ها (نواحی آبیاری) نیز با استفاده از تکنیک TOPSIS تعیین شد. نتایج نشان داد که معیار مدیریتی با وزن نسبی 384/0بیشترین و معیار زیست محیطی با وزن نسبی 090/0 کمترین تاثیر را در عملکرد شبکه دارد. همچنین زیرمعیارهای مؤثر بودن سازه ها و هزینه نسبی آب به ترتیب با وزن نهایی 085/0 و 007/0 بیشترین و کمترین تاثیرگذاری را در عملکرد شبکه دارا می باشند. نتایج بیانگر آن است که ناحیه آبیاری فومنات با ارزش وزنی نهایی 555/0 کارامدترین ناحیه و ناحیه آبیاری مرکزی با ارزش وزنی 446/0 ناموفق ترین عملکرد را در بین نواحی شبکه آبیاری سفیدرود به خود اختصاص می دهد. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که با کاهش اهمیت نسبی معیارهای فنی و مدیریتی و افزایش اهمیت معیارهای اقتصادی و اجتماعی رتبه بندی نواحی آبیاری دستخوش تغییرات خواهد شد. مدل پیشنهادی در این تحقیق امکان شناخت میزان اهمیت معیارهای مختلف مؤثر بر عملکرد و ارزیابی کارایی و مقایسه شبکه های آبیاری و اجزای مختلف آن را با دقت مطلوبی فراهم می نماید.