نقش حجم خزانه آنتی اکسیدان های محلول در آب و پرولین در محافظت از غشاهای سلولی در تنش خشکی

به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر عملکرد گندم، ارقام آذر2، الوند و زرین انتخاب و به روش هیدروپونیک پرورش یافتند. گیاهچه های گندم حاصل تا مرحله 3-2 برگی با محلول هوگلند 50% و سپس با محلول کامل آن تغذیه شدند. در مرحله 5-4 برگی، گیاهچه ها به مدت 10 روز در پتانسیل های اسمزی 4، 8 و 12 بار حاصل از پلی اتیلن گلیکول 8000 قرار گرفتند. از محلول هوگلند کامل نیز به عنوان شاهد استفاده شد. سپس از گیاهچه ها نمونه های برگی تهیه و میزان کل آنتی اکسیدان های محلول در آب اسکوربات و گلوتاتیون، شکل احیای آنها، پرولین و پراکسیداسیون لیپیدی (معیار ارزیابی آسیب به غشاهای سلولی) اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که در رقم آذر2 میزان اسکوربات کل افزایش یافته و گلوتاتیون کل در سطح 12 بار نسبت به شاهد کاهش داشت. درحالیکه در ارقام الوند و زرین با افزایش شدت تنش اسمزی میزان اسکوربات کاهش یافت و گلوتاتیون کل ثابت ماند. اما شکل احیای هر دو آنتی اکسیدان در هر سه رقم با افزایش شدت تنش اسمزی کاهش یافت. در بین ارقام مورد بررسی همواره رقم آذر2 از مقدار بیشتر اسکوربات و گلوتاتیون نسبت به دو رقم دیگر برخوردار بود. بعلاوه در رقم آذر2 با افزایش شدت تنش اسمزی تجمع پرولین بیشتر از دو رقم دیگر صورت گرفت. این عوامل همگی منجر به افزایش تحمل تنش اسمزی حاصل از پلی اتیلن گلیکول 8000 در رقم آذر2 نسبت به دو رقم دیگر گردید. نتایج نشان داد که میزان آنتی اکسیدان های اسکوربات و گلوتاتیون و پرولین با پراکسیداسیون لیپیدی رابطه منفی دارد.