بررسی خسارت برف در توده های دست کاشت منطقه سوردار و اتاشان (چمستان - مازندران)

این تحقیق در توده های بیست ساله دست کاشت با گونه های زربین، پلت، صنوبر دلتوئیدس و توسکا قشلاقی واقع در طرح جنگل داری سوردار واتاشان که در اثر بارش برف سنگین در بهمن ماه 1386 خسارت دیده اند، با هدف ارزیابی و مقایسه میزان خسارت در گونه های مورد مطالعه و تعیین میزان همبستگی بین عوامل مؤثر با میزان خسارت انجام شد. میزان خسارت با برداشت تعداد 30 قطعه نمونه دایره ای شکل به مساحت 314 مترمربع و به روش منظم- تصادفی (سیستماتیک)، در سطح 48 هکتار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که توده زربین به میزان 84 درصد، صنوبر دلتوئیدس 18/6 درصد و توسکا قشلاقی 28/18 درصد خسارت دیده اند، در حالی که گونه پلت کاملا سالم باقی مانده است. البته بین درصد خسارت با قطر برابرسینه در سطح 5 درصد و بین درصد خسارت با ارتفاع هرس، طول تاج و ضریب قدکشیدگی در سطح 1 درصد رابطه معنی داری وجود دارد. به طوری که درختانی که دارای قطر برابرسینه کمتر از 20 سانتی متر، طول تاج بیشتر از 6 متر، ارتفاع هرس کمتر از 6 متر و ضریب قدکشیدگی بیشتر از 70 بوده اند، به ترتیب 46/52، 93/50، 71/57 و 80/39 درصد و درختانی که دارای قطر برابرسینه بیشتر از 20 سانتی متر، طول تاج کمتر از 6 متر، ارتفاع هرس بیشتر از 6 متر و ضریب قدکشیدگی کمتر از 70 بوده اند، به ترتیب 75/18، 18/13، 04/7 و 36/18 درصد خسارت دیده اند. بنابراین هر چه ضریب قدکشیدگی و طول تاج بیشتر ولی ارتفاع هرس و قطر برابرسینه کمتر باشد، احتمال بروز خسارت بیشتر می شود؛ زیرا کاهش رویش قطری و افزایش ضریب قدکشیدگی سبب کاهش میزان پایداری و نیز افزایش طول تاج و کاهش ارتفاع هرس به همراه همیشه سبز بودن گونه زربین سبب جذب و نگهداری بیشتر برف می شود. در نهایت نتایج اثبات می کند که انتخاب گونه زربین برای جنگل کاری در این منطقه مناسب نبوده است. بدیهی است که انتخاب گونه های مناسب و بومی منطقه مانند پلت که با شرایط رویشگاهی (اقلیم و خاک) محل کاشت مطابقت داشته باشند، می تواند در جهت دستیابی به اهداف جنگل کاری مؤثر و مفید باشد.