نوآوری های سهروردی در باب ملاک نیازمندی معلول به علت

ابن سینا ملاک نیازمندی معلول به علت را امکان ماهوی آن می داند، ولی ملاصدرا با نقد امکان ماهوی، امکان فقری را بر جای آن نشانده، عین ربط بودن موجودات به باری تعالی را نتیجه می گیرد. اما آیا سهروردی نیز همانند ابن سینا، ملاک نیازمندی معلول به علت را امکان ماهوی ماهیات می انگارد یا قبل از ملاصدرا و همانند او، فقر فی نفسه انوار را ملاک نیازشان به علت می داند. در این مقاله، ثابت شده است که سهروردی در مواضع بسیاری از آثار خود، ملاک نیازمندی انوار به علتشان را فقر فی نفسه آن ها می داند. در نظر او، ذات انوار چیزی به جز نور بودن آن ها نیست که همانند اشعات و اشراقاتی از نورالانوار ظهور یافته اند. این عقیده ی او، دو نتیجه ی زیر را به دنبال دارد: 1. عین ربط بودن موجودات به باری تعالی، 2. توحید افعالی، زیرا وقتی که موجودات در ذاتشان مستقل از علت هستی بخششان نباشند، در فعل خود نیز از او مستقل نخواهند بود، بنابراین فاعل حقیقی عالم خود نورالانوار است.