جایگاه ساده سازی در برنامه های اصلاح مالیاتی: تجربه جهانی و چالش های نظام مالیاتی ایران

در دو دهه اخیر ساده سازی مالیات به یکی از ارکان اصلی برنامه های اصلاح مالیاتی در کشورهای مختلف بدل شده است. این امر نه تنها به دلیل اثراتی است که پیچیدگی روی هزینه های تمکین داوطلبانه مالیات دهندگان و فرار مالیاتی دارد بلکه در مورد سیستم مالیات بر درآمد این امر مانع بزرگی در برابر عدالت و کارایی قلمداد می شود و امری فراتر از هزینه های اداری و تمکین است. اگرچه بررسی ابعاد مختلف ساده سازی مالیات مستلزم انجام مطالعات گسترده ای می باشد با این حال در این مقاله که در نوع خود سرآغازی برای طرح این گونه مسائل در کشور می باشد تلاش شده است تا جنبه های مختلف برنامه های اصلاح مالیاتی، تجارب کشورهای مختلف در زمینه ساده سازی مالیات و تاثیرات آن در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت توصیه های لازم برای اصلاح نظام مالیاتی کشور ارائه شود. بررسی ها نشان می دهد که پایین بودن نرخ تمکین مالیاتی،بالا بودن تعداد بخشنامه های صادره، ترکیب نامناسب درآمدهای مالیاتی و...از نشانه های اولیه و بدیهی پیچیده بودن سیستم مالیاتی کشور است و لذا یکی از چالش های اساسی نظام مالیاتی کشور ساده سازی مالیات در مفهوم کلی و ساده سازی قوانین و مقررات مالیاتی در مفهوم محدود آن است که خود عزم و همکاری جدی سازمان امور مالیاتی و نهادهای قانونگذاری را می طلبد.