ارتباط الگوی سرگرمی و شاخص توده بدنی در دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی شهر تبریز

فراوانی چاقی و اضافه وزن در کودکان و روند صعودی آن در دهه های اخیر شکل نگران کننده ای به خود گرفته است. با توجه به اینکه چاقی دوران کودکی زمینه ساز چاقی بزرگ سالی و عوارض جدی مربوط به آن است و مطالعات مختلف حاکی از وجود ارتباط بین سبک زندگی و چاقی و اضافه وزن در کودکان می باشد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین الگوی سرگرمی به عنوان یکی از شاخص های مهم از سبک زندگی با شاخص توده بدنی در دانش آموزان دختر دبستانی شهر تبریز صورت گرفت.
این مطالعه ی توصیفی در سال 89-1388 روی 1500 دانش آموز 11- 7 ساله دختر که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند، انجام شد. قد و وزن دانش آموزان به روش استاندارد اندازه گیری و شاخص توده بدنی (BMI) محاسبه گردید. بر اساس معیار مرکز کنترل بیماری ها (CDC) به چهار گروه به شرح زیر تقسیم شد: شاخص توده بدنی زیر صدک 5 به عنوان لاغری، بین 85-5 به عنوان وزن طبیعی، بین 95-85 به عنوان اضافه وزن و شاخص توده بدنی بالاتر از صدک95 استاندارد برای سن و جنس به عنوان چاقی در نظر گرفته شد. پس از کسب رضایت آگاهانه از والدین دانش آموزان، پرسشنامه ها توسط والدین تکمیل شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS/Ver16 صورت گرفت و جهت مقایسه میانگین ها از آزمون های کروسکال والیس، یومن ویتنی و جهت بررسی ارتباط بین BMI استفاده شد.
طبق یافته های این مطالعه 1/73 درصد دختران دبستانی دارای وزن نرمال، 5/12 درصد دارای اضافه وزن و 8/5 درصد چاق و 6/8 درصد لاغر بودند. در این مطالعه بین ساعات تماشای تلویزیون و شاخص توده بدنی افراد مورد مطالعه ارتباط آماری معنی دار وجود داشت (04/0 P=)، در حالی که بین شاخص توده بدنی و سایرالگوهای سرگرمی ارتباط وجود نداشت.
اگرچه این مطالعه نتوانست همبستگی بین شاخص توده بدنی و نمره کل الگوی سرگرمی را در دختران نشان دهد ولی از آنجا که اختلاف میانگین بین گروه چاق و دارای اضافه وزن در مقیاس الگوی سرگرمی مشاهده شد که در مورد تعداد ساعات تماشای تلویزیون از نظر آماری معنی دار هم بوده است، لذا به نظر می رسد تلویزیون بیش از سایر الگوهای سرگرمی در بروز چاقی و اضافه وزن کودکان مهم بوده و پیشگیری از چاقی کودکان با تاکید بر بهبود الگوی سرگرمی همچنان احساس می شود.