تفسیر عرفانی دعا در نگاه قرآن

دعا از سه منظر فیلسوفانه، تجربه گرایانه و عارفانه می تواند مورد توجه قرار بگیرد و در هر بعدی، ویژگی های خاص خود را دارد. دعای عارفانه زیباست؛ زیرا گفتگو هدف است و نتیجه محور نیست و لذت بخش بودن آن به خاطر اذن خداست.
دعا از میزان فهم انسان به مقام خداوندی متاثر است و می تواند در مرتبه تاجرانه به معنای رابطه عادی با خدا و در مرتبه عارفانه (تجلی افعالی، صفاتی و ذاتی) تحقق یابد. در تجلی افعالی، انسان خواسته های مادی را در پرتو لذت گفت وگو با خداوند می بیند، اما در مرتبه تجلی صفاتی و ذاتی خواسته های او فراتر از عالم ماده است.
قرآن بحث دعا را چندگونه مطرح می کند که عبارتند از: ارزش دعا، تشویق به دعا کردن، نحوه پذیرش دعا و انواع خواسته های انسان، تفسیر عرفانی این آیات بر این مبناست که کمال انسان در دعا این است که نفس گفت وگو و خواستن از او را لذت بخش بداند و آنچه را از خدا می خواهد، تابع لذت گفت وگو باشد.