شهرهای ایرانی بعد از فروپاشی حکومت ساسانی:مطالعه موردی دارابگرد

دارابگرد یکی از شهرهای باستانی استان فارس بوده که تاریخ ساخت آن بر طبق اساطیر ایران، به زمان داراب شاه (داریوش اول هخامنشی) باز می گردد. با توجه به اینکه 1.21 % از کل سفال های نمونه برداری شده از سطح محوطه به دوره اشکانی تعلق دارد، می توان پذیرفت که شهر از دوره اشکانی مسکون بوده و تا دوره اسلامی هم وضع به همین منوال بوده است.
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های نمونه برداری شده از سطح محوطه، بیان کننده این نکته است که شهر دارابگرد در دوره ساسانی، استقراری متمرکز و پرقدرت داشته است؛ بعد از حاکمیت دوره اسلامی و شکست ارتش ایران و به دنبال آن تسخیر ایالت پارس و شهر دارابگرد، تغییراتی در عملکرد و کاربری فضاهای شهر به وجود آمد. به این صورت که عمده استقرار به سمت نیمه شمالی شهر گرایش یافت و به احتمال زیاد از نیمه جنوبی شهر در دوره اسلامی، استفاده چندانی نشده است. در مجموع به نظر می آید که در دوره اسلامی، همان طور که در برخی دیگر از شهرهای اوایل دوره اسلامی نیز مشاهده شده است، شهر به سمت شمال (خارج از باروهای شهر دوره ساسانی) گسترش یافته و باید شواهد این گسترش را در اراضی شمالی باروی شهر جستجو نمود؛ جایی که متاسفانه امروزه اکثر مناطق آن به مزارع کشاورزی مبدل گشته است.